بررسی نقش انگیزش پیشرفت در فرآیند خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان

یادگیری در قرن حاضر دیگر صرفا انتقال اطلاعات نیست، بلکه فرآیندی پویا، هدف مند و خودراهبری شده است که در آن انگیزش درونی، نقش اساسی ایفا می کند. در این میان، انگیزش پیشرفت به عنوان یکی از انگیزه های بنیادین انسانی، نقشی کلیدی در جهت دهی، تداوم و کیفیت تلاش های یادگیری ایفا می نماید. همچنین یادگیری خودتنظیمی، به توانایی فراگیر در برنامه ریزی، پایش و ارزیابی فعالیت های شناختی، هیجانی و رفتاری خود در مسیر دستیابی به اهداف یادگیری اشاره دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش انگیزش پیشرفت در فرآیند خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان و با رویکرد تحلیلی–مروری انجام شده است. در این مقاله، ابتدا نظریه های مرتبط با انگیزش پیشرفت همچون نظریه دستاورد مک کللند، نظریه انتظار–ارزش، و نظریه هدف گرایی پیشرفت بررسی شده اند. سپس مدل های خودتنظیمی یادگیری نظیر مدل زیمرمن، چارچوب پینتریچ و دیدگاه خودتعیین گری به عنوان مبانی نظری مرور گردیده اند. یافته های پژوهش های داخلی و خارجی حاکی از پیوند قوی میان انگیزش پیشرفت و مولفه های کلیدی خودتنظیمی مانند هدف گذاری، خودکارآمدی، بازخوردگیری و ارزیابی شخصی است. در ادامه، ابعاد چندوجهی موضوع شامل ویژگی های روان شناختی، عوامل محیطی، تفاوت های فردی و پیامدهای آموزشی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تقویت انگیزش پیشرفت، زمینه ساز بهبود یادگیری خودتنظیم شده، ارتقاء عملکرد تحصیلی، رشد احساس شایستگی و کاهش اضطراب تحصیلی است. بر این اساس، توجه به طراحی محیط های یادگیری انگیزشی، توانمندسازی معلمان، استفاده از فناوری های آموزشی و مشارکت خانواده، از جمله راهبردهای کلیدی برای پرورش یادگیرندگانی فعال، مسئول و خودراهبر محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

انگیزش پیشرفت ، خودتنظیمی یادگیری ، یادگیری فعال ، عملکرد تحصیلی ، آموزش انگیزشی