ارزشیابی برنامه پنج ساله توسعه ششم کشور در ساحت تربیت علمی و فناوری

این پژوهش با هدف ارزشیابی برنامه پنج ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران در ساحت تربیت علمی و فناوری انجام پذیرفته است. برنامه ششم توسعه به عنوان سندی بالادستی، اهداف و راهبردهای مشخصی را برای ارتقای کمی و کیفی تربیت علمی و فناورانه کشور در بازه زمانی ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ ترسیم نموده بود. در این راستا، تحقیق حاضر تلاش کرده است تا با بهره گیری از روش تحقیق ترکیبی (کمی و کیفی) و از طریق تحلیل اسناد بالادستی، بررسی آمار و شاخص های عملکردی، و همچنین مصاحبه عمیق با خبرگان و متخصصان حوزه سیاست گذاری علم و فناوری و تعلیم و تربیت، به ارزیابی میزان تحقق اهداف، شناسایی نقاط قوت و ضعف، و واکاوی چالش ها و فرصت های پیش روی این برنامه بپردازد. یافته های بخش کمی نشانگر تحقق نسبی برخی اهداف در شاخص های رشد تولیدات علمی و تعداد فارغ التحصیلان رشته های فنی و مهندسی و علوم پایه است، اما در بخش کیفی، چالش هایی نظیر عدم تناسب کامل محتوای آموزشی با نیازهای بازار کار، ضعف در تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی دانشگاهی، کمبود سرمایه گذاری پایدار در زیرساخت های پژوهشی و فناورانه مدارس و دانشگاه ها، و همچنین موانع بروکراسی در اجرای برنامه های نوآورانه مشاهده گردید. نتایج نشان می دهد که علی رغم تلاش های صورت گرفته، شکاف معناداری میان اهداف آرمانی برنامه و وضعیت موجود در برخی از ابعاد کلیدی تربیت علمی و فناوری وجود دارد. این پژوهش در نهایت با ارائه پیشنهادهایی کاربردی، به دنبال کمک به سیاست گذاران و برنامه ریزان برای تدوین و اجرای موثرتر برنامه های آتی توسعه در این حوزه راهبردی است، با تاکید بر ضرورت ایجاد هماهنگی بیشتر بین نهادهای متولی، تقویت ارتباط دانشگاه با صنعت، و روزآمدسازی مستمر برنامه های درسی و شیوه های آموزشی.

کلیدواژه ها:

برنامه ششم توسعه ، تربیت علمی ، تربیت فناورانه ، ارزشیابی ، سیاستگذاری آموزشی