مرحله چهارم طراحی برنامه درسی؛ تجزیه و تحلیل کار یا وظیفه

طراحی برنامه درسی به عنوان فرآیندی هدفمند، نقش محوری در نظام آموزشی ایفا میکند که در آن، تحلیل کار (وظیفه)به عنوان مرحله چهارم، نقشی کلیدی در شناسایی مهارت ها، رفتارها و فعالیت های مورد نیاز یادگیرندگان دارد. این مرحله با تجزیه مهارتهای پیچیده به اجزای قابل فراگیری، امکان تنظیم محتوا و روشهای تدریس مبتنی بر نیازهای واقعی دانش آموزان را فراهم میسازد. با این حال، شواهد نشان میدهد در مدارس ابتدایی ایران، اجرای تحلیل کار به دلیل نبود راهنماهای عملی بومی، ابزارهای معتبر سنجش و چارچوبهای نظری-عملی یکپارچه، اغلب سطحی یا نادیده گرفته میشود. این مسئله موجب ناهمخوانی محتوای آموزشی با نیازهای دانشآموزان، کاهش کارایی و اتلاف منابع میگردد. پژوهش حاضر با هدف «تدوین و اعتبارسنجی چارچوب بومی تحلیل کار در طراحی برنامه درسی دوره ابتدایی»،به استخراج مولفه های کلیدی از متون نظری و تجربیات میدانی پرداخته و موانع اجرایی این فرآیند را شناسایی میکند. یافته ها حاکی از آن است که بومی سازی ابزارهای تحلیل کار، بهبود شفافیت مراحل، تدوین شاخصهای عملکردی و توجه به الزامات فرهنگی-اجتماعی، میتواند کیفیت یاددهی-یادگیری و تطابق برنامههای درسی با نیازهای بازار کار را ارتقا دهد. این مطالعه با ارائه راهکارهایی برای طراحی ابزارهای کاربردی، زمینهای برای افزایش مشارکت دانشآموزان، بهبود عملکرد مهارتی و پاسخگویی در نظام آموزشی ایران فراهم میسازد.

کلیدواژه ها:

طراحی برنامه درسی ، تجزیه و تحلیل وظیفه ، کیفیت یاددهی و یادگیری