مزیت ها و ملاحظات اخلاقی زبرافیش به عنوان یک مدل تحقیقات پزشکی

در تحقیقات پزشکی در دو دهه اخیر زبرافیش (Danio rerio) به عنوان یک مدل مناسب در حوزه های مختلف از جمله زیست شناسی تکوینی، فارماکولوژی، سم شناسی، بیماری های انسانی، زیست شناسی سلولی، فناوری نانو، ، واکسن سازی، و سایر زمینه های پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. ویژگی های این گونه از قبیل شفافیت جنین و لارو، تولیدمثل سریع و آسان، رشد سریع، اندازه کوچک، هزینه پایین نگهداری، نقشه کامل ژنی ثبت شده، شباهت ژنتیکی به انسان و قابلیت دستکاری ژنتیکی عامل اصلی گرایش بیشتر به استفاده از زبرافیش در تحقیقات پزشکی می باشد. این ماهی به عنوان دومین گونه هدف در تحقیقات پزشکی بعد از جوندگان قرار داشته و گزارشات حاکی از تمایل بیشتر محققین به استفاده از این ماهی به عنوان جایگزینی مناسب بجای سایر مدل های پستاندار در تحقیقات پزشکی است. یکی از علل اصلی گرایش بیشتر به استفاده از زبرافیش مزیت های متعدد استفاده از این ماهی به عنوان مدل تحقیقاتی از نظر اخلاق علمی و حقوق حیوانات در ازمایشات پزشکی است. لذا در این تحقیق مزیت های اخلاقی استفاده از این ماهی به عنوان مدل تحقیقاتی و مقایسه ان با سایر مدل های جانوری بررسی شده است. از طرفی اگرچه ماهیان از نظر رده بندی علمی پایین تر از پستانداران قرار دارند، اما در نظر گرفتن ملاحظات اخلاقی در استفاده از این مدل حیوانی در پژوهش های علمی، از جمله بررسی معیارهای رفاه حیوانات، درک احساس درد (Nociception)، بیهوشی و روش های آسان کشی، در این مدل پزشکی نیز مهم است که در این تحقیق این ملاحظات اخلاقی نیز ارزیابی شده است.

کلیدواژه ها:

زبرافیش ، مدل حیوانی ، اخلاق زیستی ، رفاه ماهی