رابطه معنویت و سرمایه روان شناختی با بهزیستی تحصیلی دانش آموزان ابتدایی شهر ایلام

معنویت و سرمایه روان شناختی به عنوان عوامل کلیدی در ارتقای سلامت روان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان شناخته می شوند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین معنویت، سرمایه روان شناختی و بهزیستی تحصیلی در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر ایلام انجام شد. مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی بود و جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پایه های چهارم تا ششم ابتدایی شهر ایلام (حدود ۵۰۰۰ نفر) در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ بود. نمونه ای به حجم ۳۶۰ نفر با استفاده از روش نمونهگیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه معنویت کودکان هولدر و همکاران (۲۰۱۰)، پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز و همکاران (۲۰۰۷) و پرسشنامه بهزیستی تحصیلی تومینن-سوینی و همکاران (۲۰۱۲) بود که روایی و پایایی آن ها در جمعیت ایرانی تایید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ و AMOS تحلیل شدند و از روش های آماری مانند همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که معنویت و سرمایه روان شناختی هر دو رابطه مثبت و معناداری با بهزیستی تحصیلی دارند (p<۰.۰۱). به ویژه، بعد معنای زندگی در معنویت و خودکارآمدی در سرمایه روان شناختی قوی ترین پیش بینی کننده های بهزیستی تحصیلی بودند. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که معنویت ۳۵% و سرمایه روان شناختی ۴۰% از واریانس بهزیستی تحصیلی را تبیین می کنند. تحلیل مسیر نیز تایید کرد که معنویت به صورت غیرمستقیم و از طریق سرمایه روان شناختی بر بهزیستی تحصیلی اثر می گذارد. این یافته ها حاکی از آن است که تقویت معنویت و سرمایه روان شناختی می تواند به بهبود انگیزه تحصیلی، رضایت از یادگیری و سازگاری دانش آموزان کمک کند. محدودیت های پژوهش شامل تمرکز بر یک منطقه جغرافیایی و عدم بررسی متغیرهای میانجی مانند حمایت اجتماعی بود. پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی، این متغیرها و اثرات بلندمدت بررسی شوند. نتایج این مطالعه به سیاست گذاران آموزشی توصیه می کند که با طراحی برنامه های مبتنی بر معنویت و تقویت ویژگی های روان شناختی مانند امید و تاب آوری، بهزیستی تحصیلی دانش آموزان را ارتقا دهند، که می تواند به بهبود عملکرد تحصیلی و کاهش مشکلات رفتاری منجر شود.

کلیدواژه ها:

معنویت ، سرمایه روان شناختی ، بهزیستی تحصیلی ، دانش آموزان ابتدایی ، ایلام