بررسی عوامل کارا و ناکارا در طرح احیای تالابها (مطالعه موردی: احیای دشت اللهآباد قزوین)

تالابها به عنوان اکوسیستم های حیاتی، نقش مهمی در تعادل زیست محیطی ایفا می کنند. تهدیداتی چون کاهش سطح آبهای زیرزمینی، چرای بیرویه دامها، تخصیص نادرست حق آبها و تغییرات اقلیمی می تواند به تخریب این اکوسیستم های حساس منجر شود. در استان قزوین و در شهرستان آبیک، عواملی متعدد موجب خشکی تالاب الله آباد شده و مردم با پدیده ریزگرد دست و پنجه نرم می کنند و آلودگی حاصل از ریزگرد، سلامت مردم قزوین و استانهای همجوار را با خطر جدی مواجه کرده است. یکی از این عوامل خشکی تالاب، احداث سد نهب است که موجب شده جلوی حق آبه تالاب گرفته شود و حیات گونه های متعددی از پرندگان مهاجر دچار مخاطره شده است. در حال حاضر، بیابانی شدن دشت الله آباد موجب چرای بی رویه شتر و آسیب بیشتری به منطقه شده و نیازمند نظارت دقیق تر است. این مقاله به بررسی راهکارهای احیای دشت الله آباد قزوین با تمرکز بر مصرف بهینه منابع آبی، مدیریت چرای دامها، تامین حق آبه و کاشت گیاهان مقاوم به شرایط خشک و باد می پردازد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد، اولین گام در احیای تالابها، مدیریت پایدار و بهینه منابع آب، به ویژه آبهای زیرزمینی است. یکی دیگر از نتایج جانبی این تحقیق بررسی آثار تخصیص نادرست یا ناکافی حق آبه به تالابها است. تامین آب کافی از منابع مختلف، بدون ایجاد تضاد با سایر نیازهای انسانی، برای بقا و احیای تالابها ضروری است. در راستای نیل به اهداف طرح احیای دشت مذکور، پیشنهاد می گردد، گیاهان مقاوم به خشکی، کشت شود. در نهایت، اقدامات احیای تالابها نیازمند همکاری چندجانبه شامل مدیریت منابع آبی، حفاظت از زیستگاه ها، اجرای برنامه های آموزشی، اطلاع رسانی به جوامع محلی، تقویت نظارت و اجرای قوانین محیط زیستی می باشد. با اتخاذ چنین راهکارهایی، می توان به احیای تالابها دست یافت و از بروز بحران های زیست محیطی همچون ریزگردها و خشک شدن تالاب الله آباد قزوین جلوگیری کرد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، چرای بیرویه دام ها ، دشت اللهآباد قزوین ، ریزگرد