تاثیر هوش مصنوعی در قانون مدنی و قراردادها ایران

در آستانه ورود به فصلی نوین از تاریخ بشریت، جایی که مرزهای واقعیت فیزیکی و دیجیتال به طور فزاینده ای در هم تنیده می شوند، هوش مصنوعی (AI) به عنوان نیرویی محوری در حال بازتعریف بسیاری از جنبه های زندگی ما ست. از اتوماسیون فرآیندهای صنعتی و تحلیل داده های کلان گرفته تا شخصی سازی تجربیات کاربری، هوش مصنوعی در حال نفوذ به رگ و پی هر صنعتی است و قواعد بازی را به طور بی سابقه ای تغییر می دهد. در این میان، حوزه حقوق و به ویژه عالم قراردادها، از این تحولات عظیم مستثنی نخواهد بود. آنچه در گذشته صرفا به عنوان ابزاری برای تسهیل امور دفتری تلقی می شد، اکنون به پتانسیل یک عامل متحول کننده در طراحی، مذاکره، اجرا و حتی حل و فصل اختلافات قراردادی تبدیل شده است. این دگرگونی، نه تنها سرعت و کارایی را افزایش می دهد، بلکه چالش های حقوقی و اخلاقی نوینی را نیز مطرح می سازد که نیازمند تامل عمیق و راهکارهای خلاقانه است.تا پیش از این، قراردادها عمدتا محصول تعاملات انسانی، مذاکرات چهره به چهره، و نگارش متون حقوقی توسط وکلای خبره بودند. فرآیندهای طولانی و پیچیده، هزینه های بالا، و خطاهای انسانی، همواره بخشی جدایی ناپذیر از چرخه حیات یک قرارداد بوده اند. اما با ظهور و پیشرفت خیره کننده هوش مصنوعی، این پارادایم در حال تغییر است. الگوریتم های یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی (NLP)، و شبکه های عصبی عمیق، اکنون قادرند وظایفی را انجام دهند که زمانی صرفا در انحصار ذهن انسان بود. از تحلیل پیش بینی کننده ریسک ها و پیش نویس خودکار شروط قراردادی گرفته تا نظارت بر عملکرد طرفین و تشخیص نقض قراردادها در زمان واقعی، هوش مصنوعی در حال ترسیم آینده ای است که در آن قراردادها هوشمند تر، کارآمدتر و شاید حتی خود اجراشونده تر از همیشه خواهند بود.این مقاله بر آن است تا به بررسی جامع و دقیقی از تاثیرات هوش مصنوعی بر قراردادها در رویه های قضایی بپردازد. ما در پی پاسخ به این پرسش کلیدی هستیم که چگونه این فناوری نوظهور، نه تنها ساختار و محتوای قراردادها را دگرگون می سازد، بلکه چه چالش های حقوقی جدیدی را برای نظامهای قضایی به ارمغان می آورد. از مسائل مربوط به اهلیت طرفین قرارداد (زمانی که یکی از آنها یک هوش مصنوعی است) و تفسیر اراده هوش مصنوعی گرفته تا مسئولیت حقوقی در صورت خطای الگوریتمی و اعتبار شروط خودکار (Smart Contracts)، هر یک از این محورها نیازمند تحلیل عمیق و پیش بینی راهکارهای حقوقی مناسب هستند. این تحول، نه تنها فرصتهای بی نظیری را برای افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها فراهم می آورد، بلکه ضرورت بازنگری در مبانی سنتی حقوق قراردادها و توسعه چارچوبهای قانونی نوین را نیز ایجاب می کند تا از پیشرفتهای فناوری در جهت عدالت و منافع جامعه استفاده شود

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، عصر دیجیتال ، فناوری ، استخراج داده ، اطلاعات کلیدی ، قراردادهای حوزه هوش مصنوعی