بررسی اثربخشی استفاده از دست سازه ها در آموزش علوم تجربی بر تقویت هوش طبیعت گرای دانش آموزان

این پژوهش به بررسی اثربخشی استفاده از دست سازه ها در آموزش علوم تجربی بر تقویت هوش طبیعت گرای دانش آموزان پایه سوم ابتدایی پرداخته است. مطالعه به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و با مشارکت ۶۰ دانش آموز (۳۰ نفر گروه آزمایش و ۳۰ نفر گروه کنترل) انجام شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد هوش طبیعت گرا و چک لیست محقق ساخته مهارت های علمی بود.در گروه آزمایش، طی ۸ جلسه آموزشی از روش ساخت دست سازه های علمی با مواد ساده و بازیافتی استفاده شد، در حالی که گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. دست سازه های طراحی شده شامل ابزارهای اندازه گیری، مدل های اکوسیستم و سیستم های انرژی ساده بودند که به صورت گروه های ۴ نفره ساخته شدند. فرآیند یادگیری با مستندسازی تصویری و نوشتاری همراه بود.یافته ها نشان داد گروه آزمایش در پس آزمون، بهبود معناداری در مولفه های هوش طبیعت گرا شامل مشاهده دقیق، طبقه بندی موجودات و درک روابط اکولوژیک نشان دادند. همچنین، افزایش قابل توجهی در مهارت های کار گروهی، حل مسئله و خلاقیت این گروه مشاهده شد. تحلیل کیفی گزارش های دانش آموزان نیز حاکی از رشد نگرش مثبت به علوم و محیط زیست بود.مزیت اصلی این روش، امکان اجرا با حداقل امکانات و مواد کم هزینه بود که آن را برای تمام مدارس قابل دسترس می سازد. نتایج نشان داد یادگیری از طریق ساخت دست سازه ها نسبت به روش های سنتی درک عمیق تری از مفاهیم علمی ایجاد می کند. این روش به ویژه برای دانش آموزان با سبک یادگیری حرکتی-لمسی بسیار موثر بود.پژوهش حاضر بر اهمیت استفاده از روش های فعال یادگیری در آموزش علوم تاکید دارد و الگویی عملی برای تلفیق نظریه هوش های چندگانه گاردنر با برنامه درسی علوم ارائه می دهد. پیشنهاد می شود معلمان علوم با اختصاص حداقل یک جلسه در هفته به فعالیت های دست سازه ای، زمینه را برای پرورش هوش طبیعت گرا و مهارت های علمی دانش آموزان فراهم کنند.

کلیدواژه ها:

دست سازه ها ، هوش طبیعت گرا ، دانش آموزان