تحلیل وجودشناختی حقیقت قرب از منظر حکمت متعالیه و عرفان اسلامی در اندیشه آیت الله جوادی آملی

از منظر آموزه های قرآنی و معارف اسلامی، همه هستی رو به سوی خداوند متعال داشته و همه اشیاء صیرورت الی الله دارند. در این صیرورت که از آن به تقرب الی الله یاد می شود، هر موجودی به تناسب ظرفیت وجودی خود به خداوند تقرب جسته و با او ملاقات می نماید. ازاین رو قرب الهی والاترین هدف سیر تکامل انسانی است که برای آن، لوازم و مبانی ای در حکمت متعالیه و عرفان اسلامی بیان می شود. بنابر تلقی تشکیکی حقیقت هستی در حکمت متعالیه، قرب الی الله، همان صیرورت وجودی انسان درمراتب و مدارج هستی و استکمال وجودی از حیث ترفع و تحلی به کمالات حضرت حق است که پایانی برای آن نیست؛ اما بنابر وحدت شخصیه وجود، که دستاورد نهایی حکمت متعالیه و مطابق با اندیشه وحدت وجود عرفانی است؛ تقرب وجودی، معنای محصلی نداشته بلکه تقربالیالله در واقع، کسب مراتب عالیتر و جامعتری از مظهریت اسماء و صفات خداوند متعال است؛ چون خداوند، اصل حقیقت وجود است و هستی، منحصر به وجود او و سایر موجودات، مجالی و مظاهر او هستند. برایناساس، میزان قرب هر موجودی به خداوند به میزان مظهریت او از اسماء، صفات، ذات و افعال حضرت حق است که آغاز آن، معرفت نفس و پایان آن، در شهود فنای افعال، اوصاف و ذات سالک الی الله است.

کلیدواژه ها:

قرب ، وحدت شخصی وجود ، حکمت متعالیه ، عرفان اسلامی ، جوادی آملی