تصویر واقعیت های اجتماعی در آثار عبید زاکانی (اخلاق الاشراف، تعریفات، صد پند)

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 46

فایل این مقاله در 41 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADAB-5-4_003

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1404

چکیده مقاله:

عبید زاکانی اولین طنزپرداز جدی در معنای واقعی، و بزرگ ترین مبتکر گونه های نوآورانه در طنز است که نشان داده است، محتوا می تواند فرم های گوناگونی برای بیان داشته باشد. در یک جامعه ای که ارزش های اخلاقی و معنوی و انسانی به دلیل رفتارهای غیرانسانی ارکان قدرت، وضعیت وارونه ای یافته باشد، به گونه های مختلف می توان این دگردیسی ارزش ها و ارزشمندشدن ضد ارزش ها را نشان داد. در اخلاق الاشراف از روش کتاب های توضیحی و آموزشی برای نشان­دادن این دگردیسی در رفتار جامعه استفاده کرده است. پاره ای از آن ارزش های اخلاقی که در رفتار مردم شکل وارونه ای پیدا کرده اند و بنیاد دین و ایمان و انسانیت را بر باد داده اند عبارت اند از: حکمت، شجاعت، عفت، عدالت، سخاوت، حلم و وقار، صدق و حیا و وفا و رحمت. در رساله تعریفات، دیگرگون­شدن معنای کلمات در فرهنگ حاکم بر زبان زمانه نشان داده شده است تا مخاطب خود به عینه ببیند که وقتی فرهنگ رفتاری جامعه دچار دگردیسی شد، کلمات رایج در زبان روزمره هم کاملا از معنای اصلی خود تهی و معناهایی متفاوت تر از معنای قاموسی خود پیدا می کنند. رساله صد پند در عصر زاکانی، در حکم یک سیره فکری و راهنمای در جامعه ای است که رفتار و گفتار آن وضعیتی کاملا وارونه پیدا کرده است. وقتی در جامعه ای اساس رفتار و گفتار بر بنیادی وارونه نهاده شده باشد، توصیه های اخلاقی، اعتقادی، و تعلیمی هم، در هم سویی با آن ها، به سوی منکرات و ضد ارزش ها سیر می کنند. این است که رساله صد پند، به شیوه معکوس و با معانی وارونه نوشته شده است.

نویسندگان

قهرمان شیری

استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • تحلیل بسامدی نقد اجتماعی در آثار عبید زاکانی [مقاله ژورنالی]
  • برون، ادوارد (۲۵۳۷ [۱۳۵۷]). تاریخ ادبی ایران، جلد سوم، از ...
  • پاسالاری، فاطمه و محمدحسین نیکدار اصل (۱۳۹۴). «همگونی های فکری ...
  • جامی، نورالدین عبدالرحمان بن احمد (۱۳۷۹). بهارستان و رسائل جامی، ...
  • حافظ، خواجه شمس الدین محمد (۱۳۹۰). دیوان حافظ، تصحیح محمد ...
  • حلبی، علی­اصغر (۱۳۷۷). عبید زاکانی، تهران: طرح نو ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۴). روزگاران تاریخ ایران از آغاز تا ...
  • صفا، ذبیح­الله (۱۳۶۹). تاریخ ادبیات در ایران، جلد سوم، بخش ...
  • زاکانی، عبید (۱۳۴۲). کلیات عبید زاکانی، به اهتمام پرویز اتابکی، ...
  • زاکانی، عبید (۱۳۵۲). کلیات عبید زاکانی، به اهتمام محمدجعفر محجوب، ...
  • نمایش کامل مراجع