بررسی کارکردها، شگردها و فواید اطناب در نفثه المصدور

نفثه المصدور از متون فنی و مصنوع قرن هفتم هجری و یکی از زیباترین آثار نثر فارسی در این دوره است. این اثر از جنبه های بلاغی، ادبی و حتی تاریخی در زمره یکی از والاترین متون قرار می گیرد. از ویژگی های نثر این کتاب می توان به تکرار مترادفات، حشو، جملات معترضه و دعایی، اقتباس و فراوانی لغات عربی و... اشاره نمود. در این اثر «اطناب» بسامد بسیاری دارد. عدم آشنایی خواننده با اطناب و انواع آن، خواننده را در فهم متن این کتاب دچار سردرگمی می کند. این جستار به گونه های مختلف اطناب در نفثه المصدور پرداخته است: اعتراض، انواع حشو، جملات دعایی، بدل، نفرین، ایضاح بعد از ابهام، ایغال، تکرار، تذییل، ذکر خاص پس از عام و... . در این جستار بر اساس پژوهش کتابخانه ای و روش توصیفی – تحلیلی برآن است تا شگردهای اطناب در کلام زیدری را مورد بررسی قرار دهد و در نهایت بدان می رسد که اگرچه نفثه المصدور اثر کم حجمی است، ولی نویسنده به دلایل ادبی و بلاغی، معانی اندک را در جملات بسیار بیان نموده است تا با به کارگیری شیوه های اطناب به توصیف ها، مدح و هجوها بپردازد و بسیاری از استشهادات عربی و فارسی و صنایع لفظی و بدیعی چون سجع، جناس، موازنه و... را نیز با مهارت تمام در ظرف اطناب بگنجاند.

کلیدواژه ها:

نثر فنی و مصنوع ، نفثه المصدور ، اطناب ، اعتراض ، زیدری