تفکیک آثار متقابل ژنوتیپ x محیط به بخش های تغییر در مقدار و تغییر در رتبه در ژنوتیپ های مختلف کنجد

این بررسی جهت مطالعه آثار متقابل ژنوتیپ x محیط برای عملکرد 8 ژنوتیپ مختلف کنجد متشکل از ارزوئیه، اردستان، شیراز، دزفول، گرگان، سیرجان، مرکزی و بیرجند و تعیین ثبات عملکرد دانه این ژنوتیپ ها و تفکیک آثار متقابل ژنوتیپ x محیط عملکرد دانه به بخش های تغییر در رتبه و تغییر در مقدار براساس روش مورصورت گرفت. این پژوهش در 10 محیط متغیر (شرایط محیطی متفاوت استان کرمان: یک محیط نرمال در کرمان در سال 1390، یک محیط با تنش شوری در کرمان در سال 1388 و دو محیط با تنش خشکی در جیرفت در سال 1389) استفاده شد. آزمایش در سال زراعی 90-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا گردید. براساس روش مور و تفکیک آثار متقابل به بخش های تغییر در مقدار و تغییر در رتبه مشخص شد که 70/92% از مجموع مربعات اثر متقابل را بخش تغییر در رتبه تشکیل می دهد و بر مبنای پارامتر مجموع مربعات ناشی از همبستگی غیرکامل رتبه ژنوتیپ ها در محیط ها (SS(IC)(i که بیانگر اثر متقابل ناشی از تغییر در رتبه است و دارای دو مفهوم اول و دوم پایداری لین و بینز می باشد. ژنوتیپ دزفول به عنوان پایدارترین ژنوتیپ پرعملکرد گزینش شد و ژنوتیپ ناپایدار ارزوئیه بیشترین اثر متقابل تغییر در رتبه و تغییر در مقدار را نشان داد.

کلیدواژه ها:

کنجد ، روش SS(Hv) ، SS(IC) ، MUIR ، ژنوتیپ های مختلف کنجد