تحلیل سیاست گذاری هزینه کرد عوارض شهروندی در راستای عدالت شهری

عدالت شهری یکی از مفاهیم بنیادین در برنامه ریزی و مدیریت شهری است که به تخصیص عادلانه منابع، فرصت ها و خدمات در سطح شهر می پردازد. در این راستا، سیاست گذاری هزینه کرد عوارض شهروندی نقش محوری در تحقق یا تضعیف عدالت شهری ایفا می کند. هدف این پژوهش، تحلیل نحوه سیاست گذاری و تخصیص منابع حاصل از عوارض شهروندی با تمرکز بر اصول عدالت فضایی، اجتماعی و اقتصادی در بستر شهری است. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی–تحلیلی و با بهره گیری از روش ترکیبی (کمی و کیفی) به بررسی سیاست ها، رویه ها و الگوهای هزینه کرد عوارض در شهرداری های منتخب کشور می پردازد. داده ها از طریق تحلیل مستندات رسمی، مصاحبه با کارشناسان و مدیران شهری و بررسی میدانی گردآوری شده است.یافته های تحقیق نشان می دهد که در بسیاری از موارد، سیاست گذاری در حوزه هزینه کرد عوارض، فاقد رویکرد شفاف، پاسخگو و مبتنی بر عدالت است و اولویت ها اغلب تحت تاثیر عوامل سیاسی، نابرابری های فضایی و فشارهای ذی نفعان خاص قرار دارد. همچنین، توزیع منابع مالی از محل عوارض عمدتا در راستای توسعه کالبدی و پروژه های بزرگ مقیاس بوده و کمتر به نیازهای مناطق کمترتوسعه یافته و گروه های کم برخوردار توجه شده است. بر این اساس، مقاله بر لزوم بازنگری در نظام سیاست گذاری و بودجه ریزی شهری با تاکید بر شاخص های عدالت محور، تقویت مشارکت شهروندان در فرآیند تصمیم گیری، و افزایش شفافیت و پاسخ گویی مالی تاکید دارد.نتایج این پژوهش می تواند راهگشای مدیران شهری، سیاست گذاران و پژوهشگران در طراحی سازوکارهایی برای تخصیص عادلانه تر منابع و ارتقاء عدالت شهری از مسیر بهینه سازی هزینه کرد عوارض شهروندی باشد.

کلیدواژه ها:

عدالت شهری ، سیاست گذاری عمومی ، عوارض شهروندی ، تخصیص منابع ، شهرداری