بررسی نقش حس تعلق به مدرسه در افزایش مشارکت کلاسی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان

مدرسه، به عنوان دومین نهاد اجتماعی پس از خانواده، نقشی بنیادین در شکل گیری شخصیت، رفتار، نگرش و آینده ی تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان ایفا می کند. در این بستر، عواملی متعدد در کیفیت فرآیند یادگیری و رشد همه جانبه ی دانش آموزان تاثیرگذار هستند؛ یکی از مهم ترین این عوامل، حس تعلق به مدرسه است. حس تعلق به مدرسه به معنای پیوند عاطفی، روانی و اجتماعی دانش آموز با فضای مدرسه، همکلاسی ها، معلمان و محیط آموزشی است؛ احساسی که در آن دانش آموز مدرسه را مکانی امن، حمایت گر و پذیرنده تجربه می کند و خود را عضوی مهم از آن می داند. امروزه پژوهش ها و تجربه های میدانی نشان داده اند که حس تعلق به مدرسه نه تنها بر سلامت روانی و هیجانی دانش آموزان تاثیر دارد، بلکه رابطه ی مستقیمی با افزایش مشارکت در فعالیت های درسی، حضور فعال در کلاس، روابط مثبت با همسالان و معلمان، و در نهایت موفقیت تحصیلی دارد. دانش آموزانی که احساس می کنند در مدرسه مورد توجه، احترام و پذیرش قرار دارند، انگیزه ی بیشتری برای یادگیری دارند، با اشتیاق بیشتری در فعالیت های گروهی شرکت می کنند، و مسئولیت پذیری بیشتری نسبت به وظایف آموزشی از خود نشان می دهند. در مقابل، فقدان این حس تعلق ممکن است به بی تفاوتی، افت تحصیلی، کناره گیری اجتماعی، غیبت های مکرر، و حتی ترک تحصیل منجر شود. از سوی دیگر، مدرسه ای که در آن محیطی گرم، حمایت گر و فراگیر حاکم است و در آن معلمان و کارکنان آموزشی تلاش می کنند تا فضایی عادلانه، احترام آمیز و مبتنی بر پذیرش تفاوت ها ایجاد کنند، بستری مناسب برای تقویت این حس در دانش آموزان فراهم می سازد. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی نقش حس تعلق به مدرسه در افزایش مشارکت کلاسی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که حس تعلق به مدرسه به عنوان عاملی کلیدی، نقش موثری در افزایش مشارکت فعال دانش آموزان در کلاس و ارتقای موفقیت تحصیلی آن ها ایفا می کند؛ زیرا این حس موجب تقویت انگیزه، اعتماد به نفس و ارتباطات مثبت در محیط آموزشی می شود.

کلیدواژه ها:

مشارکت کلاسی ، حس تعلق ، موفقیت تحصیلی ، دانش آموزان ، مدرسه