بررسی رابطه بین ساختار مالکیت و ریسک پذیری مالی شرکت ها در بازار سرمایه ایران

هدف این پژوهش ارائه تصویری منسجم از رابطه ساختار مالکیت و ریسک پذیری مالی شرکت های فعال در بازار سرمایه ایران است. با بهره گیری از مرور نظام مند و فراتحلیل توصیفی، ۴۲ مطالعه تجربی منتشرشده طی سال های ۱۳۸۲ تا ۱۴۰۳ در پایگاه های داخلی و بین المللی شناسایی و ارزیابی شد. نتایج نشان می دهد مالکیت نهادی به طور معنادار ریسک های مالی (شامل اهرم مالی و نوسان سود) را کاهش می دهد (اندازه اثر میانگین ۰٫۱۸-)، در حالی که مالکیت دولتی غالبا ریسک پذیری را افزایش می دهد (اندازه اثر +۰٫۲۳). تمرکز مالکیت اثر دوگانه دارد: در شرکت های کوچک، ریسک را بالا می برد ولی در بنگاه های بزرگ خنثی یا کاهنده است. تحلیل زیرگروه ها نشان داد اندازه شرکت، نوع صنعت، چرخه عمر و کیفیت افشا شدت و جهت این روابط را تعدیل می کند. یافته ها، ضمن تایید نظریه نمایندگی و فرضیه هم سویی منافع، بیانگر آن است که تقویت حضور مالکان نهادی و بهبود الزامات افشا می تواند سازوکاری کارآمد برای کنترل ریسک در بورس ایران باشد. پژوهش حاضر با یکپارچه سازی تمامی مولفه های مالکیت و شاخص های متنوع ریسک در افق زمانی بلند، ارزش افزوده علمی معناداری ارائه و چارچوبی مرجع برای مطالعات آتی در اقتصادهای نوظهور فراهم می کند.

کلیدواژه ها:

ساختار مالکیت ، مالکیت نهادی ، مالکیت دولتی ، ریسک پذیری مالی.