اثرات یادگیری مسئله محور بر رشد تفکر انتقادی و مهارت های حل مسئله در دانش آموزان مقطع ابتدایی

هدف از این مقاله مروری، بررسی جامع و تحلیلی اثرات یادگیری مسئله محور (PBL) بر رشد تفکر انتقادی و مهارت های حل مسئله در دانش آموزان مقطع ابتدایی است. یادگیری مسئله محور به عنوان یک رویکرد آموزشی فعال و دانش آموزمحور، پتانسیل بالایی در پرورش توانمندی های شناختی و فراشناختی دانش آموزان دارد. در این رویکرد، دانش آموزان با مسائل واقعی و چالش برانگیز روبرو می شوند و برای یافتن راه حل، به تحقیق، تحلیل، ارزیابی اطلاعات و همکاری با همسالان خود می پردازند. این فرآیند نه تنها به عمق بخشی یادگیری کمک می کند، بلکه مهارت هایی نظیر تفکر انتقادی، تحلیل، ارزیابی، استدلال و تصمیم گیری را در آن ها تقویت می نماید. همچنین، یادگیری مسئله محور با تشویق دانش آموزان به شناسایی مشکل، جمع آوری اطلاعات، ارائه راه حل های خلاقانه و ارزیابی نتایج، مهارت های حل مسئله را در آن ها توسعه می دهد. در مقطع ابتدایی، که دوران شکل گیری بنیادین شخصیت و توانمندی های ذهنی دانش آموزان است، به کارگیری چنین رویکردهایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش های متعدد نشان داده اند که دانش آموزانی که در معرض آموزش های مبتنی بر مسئله قرار می گیرند، در مقایسه با دانش آموزانی که از روش های سنتی استفاده می کنند، عملکرد بهتری در حل مسائل پیچیده و تفکر انتقادی از خود نشان می دهند. این مقاله با بررسی ادبیات پژوهشی موجود، شامل مقالات، همایش ها و کتب مرتبط، به تبیین سازوکارهای تاثیرگذاری یادگیری مسئله محور بر این دو مهارت کلیدی می پردازد. یافته ها حاکی از آن است که یادگیری مسئله محور با فراهم آوردن بستری برای مشارکت فعال دانش آموزان، تعامل اجتماعی، و مواجهه با چالش های واقعی، به طور موثری به رشد تفکر انتقادی و مهارت های حل مسئله در آن ها کمک می کند. این رویکرد، دانش آموزان را برای رویارویی با چالش های آینده و تبدیل شدن به شهروندانی خلاق و توانمند در جامعه آماده می سازد. در پایان، پیشنهاداتی برای معلمان و سیاست گذاران آموزشی جهت ترویج و پیاده سازی موثر یادگیری مسئله محور در مقطع ابتدایی ارائه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

یادگیری مسئله محور ، تفکر انتقادی ، حل مسئله ، دانش آموزان ابتدایی ، آموزش فعال