حق آزادی بیان؛ کرامت انسانی"مطالعه ایی بر آزادی بیان در قواعداسلام و ایران"

اصل آزادی بیان، بعنوان یکی از مهمترین حقوق بنیادین بشری، در سطح جهان مکررا در اسناد حقوق بشری جهانی و اسلامی و قوانین ایران مورد توجه قرار گرفته است. با این وجود ، در عمل حق آزادی بیان که از سوی کشورها با چالشهای فراوانی از جمله تلاقی آن با قواعد اسلام و تفسیر های موسع در این خصوص روبروست ،در مطالعات کمتر مورد توجه قرار گرفته است.با توجه به جایگاه والای آزادی بیان و مسئولیت ملی و بین المللی مربوط به صیانت از آن باید شرایطی فراهم شود که امکان تعرض و نقض خودسرانه را به حداقل رساند. این شرایط در پرتو آگاهی و عمل کشورها به تعهدات برخاسته از معاهدات بین المللی، حقوق عرفی بین المللی و قواعد آمره ، و شناخت صحیح قواعد حقوق بشر اسلامی حاصل می شود. مقاله حاضر با هدف بررسی حق آزادی بیان در قوانین اسلام و ایران و محدودیت های حاکم بر آن بر مبنای روش توصیفی و تحلیلی است. ابتدا مولفه های آزادی بیان را تشریح و سپس، به احصای محدودیت های مشروع و قانونی قابل اعمال بر حق آزادی بیان و چالش های موجود در تعارض این دو حق و در نهایت با تبیین ارکان مسئولیت بین المللی به چگونگی ایجاد آن به هنگام نقض حق آزادی بیان میپردازد. در عمل آزادی مطلق قابل تحقق نیست و طبیعتا برای اجرای قواعد اسلامی و قوانین، محدودیت هایی برای آن وجود دارد که رعایت قانون و حقوق دیگران از جمله آن هاست.همچنین صیانت از حق آزادی بیان مستلزم پایبندی کشورها به تعهدات بین المللی و قواعد آمره حقوق بشر می باشد تا از تعدی خودسرانه به واسطه تفسیر موسع از قواعد شرع ،نسبت به این حق از نسل اول از حقوق بشر اجتناب شود

کلیدواژه ها:

حق آزادی بیان ، حقوق بشر ، حقوق بشر اسلامی ، حقوق بین الملل ، نسل اول حقوق بشر