نقش خانواده در پیشگیری، تشخیص و مدیریت اختلالات روانشناختی: رویکردی جامع و چندبعدی برای بهبود سلامت روان در خانواده ها

اختلالات روانشناختی یکی از مهم ترین چالش های سلامت عمومی در جوامع امروزی محسوب می شوند و خانواده، به عنوان نخستین و پایدارترین نهاد اجتماعی، نقشی اساسی در پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت این اختلالات ایفا می کند. هدف این مقاله مروری، بررسی جامع و چندبعدی نقش خانواده در فرآیندهای پیشگیری، تشخیص و مداخله در اختلالات روانشناختی است. این مطالعه با رویکرد توصیفی تحلیلی و به روش مروری نظام مند انجام شده و منابع اطلاعاتی از پایگاه های علمی داخلی نظیر Civilica، SID و مقالات معتبر همایش های ملی و بین المللی، در بازه زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳ مورد تحلیل قرار گرفته اند.یافته های مقاله نشان می دهد که خانواده هایی با انسجام هیجانی، سبک های فرزندپروری سالم، حمایت اجتماعی قوی و سطح سواد روانی بالا می توانند نقشی موثر در کاهش بروز اختلالاتی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال کم توجهی-بیش فعالی، و اختلالات رفتاری در کودکان و نوجوانان ایفا کنند. همچنین، خانواده به عنوان نخستین ناظر بر تغییرات رفتاری، در تشخیص زودهنگام و ارجاع به موقع به خدمات تخصصی نقش مهمی دارد. علاوه بر آن، خانواده هایی که در فرآیند درمان مشارکت فعال دارند، نه تنها اثربخشی درمان را افزایش می دهند، بلکه به کاهش میزان عود و ارتقاء کیفیت زندگی بیماران کمک می کنند.مقاله حاضر با ارائه تحلیلی چندلایه از مبانی نظری، چالش ها، فرصت ها، و یافته های پژوهشی، بر ضرورت طراحی برنامه های مداخله ای خانواده محور، آموزش مهارت های روانی به والدین، و تقویت ساختارهای حمایتی و مشاوره ای برای خانواده ها تاکید دارد. در نهایت، نتیجه گیری مقاله بر این اصل استوار است که بدون مشارکت فعال خانواده ها، هیچ نظام موثری برای سلامت روان نمی تواند پایدار بماند.

کلیدواژه ها:

خانواده ، اختلالات روانشناختی ، پیشگیری ، تشخیص ، سلامت روان ، مداخله خانواده محور ، فرزندپروری ، حمایت روانی