بررسی تطبیقی دیدگاه مذاهب کلامی اهل سنت و وهابیت در تقسیم و تفسیر توحید

در این مقاله اقسام توحید از دیدگاه وهابیت تکفیری و اهل سنت را مورد بررسی قرار می دهیم. توحید در نگاه وهابیت به سه قسم؛ الوهیت، ربوبیت و اسماء و صفات تقسیم می شود. درحالی است که اهل سنت نه تنها این تقسیم بندی را نمی پذیرد، بلکه ردود متعدی از سوی آن ها بر آن وارد شده است. همچنین تعریف این سه قسم از توحید توسط وهابیت مغایر با آن چیزی است که اهل سنت ارائه می کند. از اندیشمندان اهل سنت، حسن بن علی سقاف در کتاب التندید این تقسیم بندی را مورد نقد قرار داده و آن را مردود شمرده است؛ اما در بین اهل سنت تقسیم بندی های متفاوتی و تفسیرهای مختلفی در باب توحید مطرح شده است. مثلا در نظر ماتریدیه؛ توحید ذات، صفات، افعال، الوهیت و ربوبیت که البته برخی ها مطرح کرده اند که توحید ربوبیت در داخل توحید الوهیت است و در نظر معتزله؛ توحید به ذات و اسماء و صفات تقسیم می شود. در نظر اشعری توحید به؛ توحید در ذات، توحید صفاتی، توحید افعالی و توحید عبادت تقسیم بندی می شود که اقسام توحید از دیدگاه اهل سنت با وهابیت تکفیری هم در تعریف و هم در خود اقسام کاملا متفاوت است. علاوه بر این؛ در خود تعریف و تفسیر اقسام توحید وهابیت تکفیری کاملا متفاوت با مذاهب کلامی اهل سنت است.

کلیدواژه ها:

اهل سنت ، وهابیت ، توحید ، مذاهب کلامی