نقش آموزش از راه دور در سلامت روان و تعاملات اجتماعی دانش آموزان ابتدایی: یک مرور نظام مند

شیوع ویروس کرونا و پیامدهای ناشی از تعطیلی مدارس، سبب تغییرات چشم گیری در نظام آموزشی کشورها شد؛ به ویژه در مقطع ابتدایی که آموزش از راه دور به عنوان جایگزینی اضطراری برای آموزش حضوری به کار گرفته شد. این تحول ناگهانی، علاوه بر پیامدهای آموزشی، اثرات عمیقی بر سلامت روان و تعاملات اجتماعی دانش آموزان بر جای گذاشت. هدف این مقاله مروری، بررسی نظام مند مطالعات انجام شده پیرامون تاثیر آموزش از راه دور بر سلامت روان و روابط اجتماعی دانش آموزان ابتدایی در دوران همه گیری کرونا است. روش پژوهش بر اساس مرور نظام مند با جستجو در پایگاه های داخلی و بین المللی از جمله SID، Magiran، PubMed و Scopus صورت گرفت و از میان بیش از ۸۰ مقاله، ۲۰ مطالعه معتبر بر اساس معیارهای ورود انتخاب و تحلیل گردیدند. یافته ها نشان می دهد که آموزش مجازی به ویژه در سنین پایین تر با افزایش اضطراب، احساس تنهایی، کاهش تعاملات چهره به چهره، کاهش انگیزش تحصیلی و افزایش وابستگی به خانواده همراه بوده است. در عین حال، برخی مطالعات نیز به نقش حمایت والدین، کیفیت زیرساخت های فناوری و مهارت معلمان در کاهش پیامدهای منفی اشاره کرده اند. نتایج این مرور نشان می دهد که گرچه آموزش از راه دور در شرایط بحرانی ابزاری ضروری بوده، اما بدون ملاحظات روان شناختی و اجتماعی، می تواند تاثیراتی پایدار بر رشد هیجانی و اجتماعی کودکان داشته باشد. بر این اساس، بازنگری در سیاست های آموزشی، تقویت خدمات مشاوره ای و بهره گیری از روش های ترکیبی آموزش، به عنوان راهکارهایی اساسی برای مواجهه با بحران های مشابه در آینده توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

آموزش از راه دور ، سلامت روان ، تعاملات اجتماعی ، دانش آموزان ابتدایی ، کووید-۱۹