نقش و جایگاه فعالیت های فوق برنامه بر بهبود خلاقیت فردی و گروهی دانش آموزان

در سال های اخیر، توجه به مهارت های نرم از جمله خلاقیت، در کنار آموزش محتوای درسی، به یکی از محورهای اصلی نظام های آموزشی نوین تبدیل شده است. در این میان، فعالیت های فوق برنامه به عنوان بسترهای غیررسمی یادگیری، نقشی بی بدیل در رشد و شکوفایی استعدادهای فردی و اجتماعی دانش آموزان ایفا می کنند. مقاله حاضر یک مطالعه مروری است که با هدف تحلیل جامع پژوهش های علمی و نظری مرتبط با تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر ارتقای خلاقیت فردی و گروهی دانش آموزان تدوین شده است. در این پژوهش، با تکیه بر منابع معتبر داخلی و خارجی، ابتدا مفاهیم کلیدی همچون خلاقیت، فعالیت های فوق برنامه، و یادگیری مشارکتی تبیین شده و سپس تاثیر انواع فعالیت های فرهنگی، هنری، ورزشی و علمی خارج از کلاس درس بر خلاقیت مورد بررسی قرار گرفته است.بررسی مطالعات مختلف نشان می دهد که مشارکت دانش آموزان در فعالیت هایی نظیر تئاتر مدرسه، گروه های پژوهشی، مسابقات علمی، اردوهای فرهنگی و کارگاه های هنری، به توسعه تفکر واگرا، تقویت اعتماد به نفس، ارتقای تعاملات اجتماعی و بهبود توانمندی حل مسئله منجر می شود. همچنین، خلاقیت گروهی زمانی تقویت می شود که محیط آموزشی به همکاری، تبادل ایده و احترام به تفاوت های فردی بها دهد. این مقاله با ارائه تحلیلی منسجم از یافته های پژوهشی، بر ضرورت بازنگری در سیاست گذاری آموزشی جهت تقویت و نهادینه سازی فعالیت های فوق برنامه با رویکرد خلاقیت محور تاکید دارد. در پایان، پیشنهادهایی کاربردی برای ارتقاء کیفیت و اثربخشی این فعالیت ها در سطح مدارس ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

خلاقیت فردی ، خلاقیت گروهی ، فعالیت های فوق برنامه ، یادگیری غیررسمی ، تعامل اجتماعی ، آموزش خلاقیت ، مدارس خلاق محور.