چگونه توانستیم مشکل دانش آموزی که به علت ارتباط اجتماعی ضعیف دچار افت تحصیلی شده است را برطرف کنم؟

در دنیای امروز، مهارت های ارتباطی از جمله عوامل کلیدی در موفقیت تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان محسوب می شود. ضعف در این مهارت ها می تواند تاثیر مستقیم و منفی بر فرآیند یادگیری، تعامل با هم سالان و رشد شخصیتی دانش آموزان بگذارد. در این اقدام پژوهی، مساله ضعف مهارت های ارتباط اجتماعی در یک دانش آموز پایه اول ابتدایی بررسی شد؛ مشکلی که به افت تحصیلی نیز منجر شده بود. دانش آموز مورد نظر دارای رفتارهای انزواطلبانه، گوشه گیری، عدم مشارکت در فعالیت های گروهی و بی میلی در تعامل با هم کلاسی ها و معلم بود. این ویژگی ها باعث شده بود تا عملکرد او در دروس مختلف، به ویژه دروس مبتنی بر مشارکت و بیان شفاهی، ضعیف باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی علل این وضعیت و یافتن راهکارهای عملی برای بهبود مهارت های اجتماعی دانش آموز انجام شد. در مرحله نخست، با استفاده از روش های مشاهده مستقیم، مصاحبه با والدین، گفت وگو با معلم کلاس و بهره گیری از پرسش نامه های استاندارد مهارت های اجتماعی، اطلاعاتی گردآوری شد که نشان دهنده کم رویی، اعتماد به نفس پایین و محدود بودن تعاملات اجتماعی دانش آموز در محیط خانه و مدرسه بود. سپس راه حل هایی از جمله آموزش مهارت های اجتماعی از طریق بازی های گروهی، جلسات انفرادی مشاوره، مشارکت والدین در فرآیند تغییر و استفاده از تقویت مثبت بررسی گردید. با اجرای راه حل انتخابی، که ترکیبی از چند روش بود، تغییرات قابل توجهی در رفتار و وضعیت تحصیلی دانش آموز مشاهده شد. او توانست به تدریج در فعالیت های گروهی شرکت کند، با هم کلاسی ها وارد تعامل شود و در پاسخ گویی به سوالات کلاسی پیشرفت داشته باشد. همچنین گزارش معلم و والدین حاکی از بهبود اعتماد به نفس و کاهش علائم اضطراب اجتماعی در وی بود. نتایج این اقدام پژوهی نشان داد که با شناسایی به موقع مشکل، همکاری مدرسه و خانواده، و اجرای روش های آموزش غیرمستقیم (از جمله بازی درمانی و تقویت مثبت)، می توان در بهبود ارتباط اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثر واقع شد. این پژوهش الگویی قابل استفاده برای سایر دانش آموزان با شرایط مشابه ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

آموزش و پرورش ، مقطع ابتدایی ، پایه اول ، ارتباط اجتماعی ، عملکرد تحصیلی