جایگاه آموزش تفکر انتقادی در نظام آموزشی

در دنیای پیچیده و پویای امروز، توانایی تفکر انتقادی به عنوان یکی از مهارت های بنیادین قرن بیست و یکم، نقش کلیدی در پرورش شهروندانی آگاه، خلاق و مسئول پذیر ایفا می کند. آموزش تفکر انتقادی به دانش آموزان، آنان را قادر می سازد تا اطلاعات را تحلیل، ارزیابی و تفسیر کرده و تصمیم گیری های منطقی و آگاهانه تری داشته باشند. این پژوهش با هدف بررسی جایگاه آموزش تفکر انتقادی در نظام آموزشی انجام شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعات پیشین، به بررسی مفهومی، اهمیت و چالش های آموزش تفکر انتقادی در ساختار فعلی آموزش و پرورش پرداخته شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که اگرچه در اسناد بالادستی آموزشی به ویژه در برنامه درسی ملی ایران بر پرورش تفکر و تعقل تاکید شده است، اما در عمل، آموزش تفکر انتقادی به طور نظام مند و یکپارچه در فرآیند تدریس جایگاه مناسبی ندارد. تمرکز بیش از حد بر محفوظات، نبود آموزش های ضمن خدمت برای معلمان، کمبود منابع آموزشی مناسب، و نظام ارزشیابی سنتی از جمله موانع اصلی در این مسیر هستند. برای ارتقای جایگاه تفکر انتقادی در آموزش، لازم است بازنگری هایی در برنامه های درسی، روش های تدریس، ارزیابی ها و تربیت معلمان صورت گیرد.در پایان، مقاله پیشنهاداتی برای نهادینه سازی آموزش تفکر انتقادی در نظام آموزشی ارائه می دهد؛ از جمله طراحی برنامه های درسی مبتنی بر مسئله محوری، آموزش معلمان برای به کارگیری روش های فعال یاددهی-یادگیری، و بازنگری در نظام سنجش و ارزشیابی تحصیلی.

کلیدواژه ها:

تفکر انتقادی ، نظام آموزشی ، برنامه درسی ، مهارت های قرن بیست و یکم ، آموزش و پرورش ، تدریس خلاق ، ارزشیابی آموزشی.