بررسی نقش میانجی پریشانی روانشناختی در رابطه علی بین رفتارهای خودمراقبتی با رویدادهای زندگی، شفقت بر خود و حمایت اجتماعی ادراک شده در مبتلایان به دیابت نوع دو

زمینه: دیابت شیرین نوع دو از بیماریهای شایع غدد ترشحی داخلی است که مشخصه آن افزایش مزمن قند خون ناشی از اختلال در ترشح و عملکرد انسولین است. عوارض متابولیک این بیماری منجر به افزایش بار بیماری در جامعه شده و بیماران تا پایان عمر نیاز به رفتارهای خودمراقبتی ویژهای دارند که عوامل روانشناختی نقش مهمی در پیروی از برنامههای خودمراقبتی و پیامدهای درمان در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو دارد. هدف: در این راستا پژوهش حاضر با هدف «بررسی نقش میانجی پریشانی روانشناختی در رابطه علی بین رفتارهای خودمراقبتی با رویدادهای زندگی، شفقت بر خود و حمایت اجتماعی ادراک شده در مبتلایان به دیابت نوع دو» اجرا شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع دادهها کمی، از نظر نحوه گردآوری دادهها پیمایشی و از نظر نوع تحلیل توصیفی - تحلیلی مبتنی بر تحلیل همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر مبتلایان به دیابت نوع دو با دامنه سنی ۴۰ تا ۶۰ سال در شهر تهران بودند که ۶۴۰ نفر از آنان به روش نمونهگیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامههای؛ رویدادهای زندگی (پیکل، ۱۹۷۱)، شفقت بر خود (نف، ۲۰۰۳)، حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت و همکاران، ۱۹۸۸)، پریشانی روانشناختی (هیرپیپی و همکاران، ۲۰۰۳) و رفتارهای خودمراقبتی (هامپسون و همکاران، ۲۰۰۰) بود. برای تحلیل دادهها از روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزارهای SPSS۲۶ و Smart PLS ۳.۲ استفاده شد. یافته: نتایج یافتهها نشان داد که شاخصهای نیکویی برازش مدل همگی در حد مجاز خود قرار داشتند (۷۴۱/۰=GOF) لذا مدل از قدرت برازش مناسبی با دادهها برخوردار بود. تاثیر مستقیم و غیرمستقیم رویدادهای زندگی، شفقت بر خود و حمایت اجتماعی ادراک شده با میانجیگری جزئی پریشانی روانشناختی بر رفتارهای خودمراقبتی تایید میشود (۰۱/۰>P). شفقت بر خود (۹۱۴/۰=β)، حمایت اجتماعی ادراک شده (۸۸۹/۰=β) و رویدادهای زندگی (۶۱۰/۰-=β) به ترتیب بیشترین اثر کل را بر رفتارهای خودمراقبتی مبتلایان به دیابت نوع دو داشتند. نتیجهگیری: نظر به تایید نقش عوامل روانشناختی بر رفتارهای خودمراقبتی در مبتلایان به دیابت نوع دو، حضور مشاوران روانشناس و روانپزشک در تیم درمان دیابت

کلیدواژه ها:

دیابت نوع دو ، روانشناختی ، خودمراقبتی ، رویدادهای زندگی ، شفقت بر خود ، حمایت اجتماعی