تحلیل مقایسه ای مدل های کسب وکار دیجیتال (نمونه موردی: پلتفرم ها و اکوسیستم های آنلاین)

تحول دیجیتال در دهه های اخیر منجر به بازتعریف بنیادین مدل های کسب وکار شده و پلتفرم ها و اکوسیستم های آنلاین را به بازیگران اصلی اقتصاد نوین تبدیل کرده است. هدف این پژوهش، تحلیل مقایسه ای ساختار و ویژگی های مدل های موفق کسب وکار دیجیتال در بستر پلتفرم ها و اکوسیستم های دیجیتال، با تمرکز بر نمونه های داخلی و بین المللی است. روش پژوهش از نوع توصیفی–تحلیلی و تطبیقی بوده و با رویکرد کیفی و استفاده از تحلیل محتوای منابع ثانویه و مطالعات موردی انجام شده است. در این مطالعه چهار پلتفرم آمازون، اوبر، دیجی کالا و دیوار به عنوان نمونه های منتخب مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمرکز بر تجربه کاربری، تنوع منابع درآمدی، ساختار انعطاف پذیر اکوسیستم، و بهره گیری از اثرات شبکه ای، از جمله عوامل مشترک در موفقیت این پلتفرم هاست. همچنین، مدل های موفق در اکوسیستم های دیجیتال، به جای اتکا به ساختار ثابت، از ترکیب هوشمندانه ای از نوآوری فناورانه، طراحی ارزش پیشنهادی و سازمان دهی مشارکتی بهره می برند. این یافته ها با پژوهش های بین المللی هم راستا بوده و ضرورت طراحی بومی سازی شده مدل های دیجیتال در بازارهای نوظهور مانند ایران را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

مدل کسب وکار ، پلتفرم دیجیتال ، اکوسیستم دیجیتال ، تحلیل تطبیقی ، خلق ارزش