خلاقیت معلم در طراحی روش های نوین تدریس

چکیده:در عصر تحول دیجیتال و پیچیدگی های روزافزون جامعه، نیاز به طراحی روش های تدریس نوین که توانایی پاسخگویی به چالش ها و تنوع یادگیری دانش آموزان را داشته باشند، بیش از پیش احساس می شود. این مقاله با هدف بررسی نقش خلاقیت معلم در توسعه و پیاده سازی روش های تدریس نوآورانه تالیف شده است. پژوهش حاضر با رویکرد مروری–تطبیقی، ضمن تحلیل نظریه های مربوط به خلاقیت آموزشی و مدل های طراحی آموزشی ADDIE، SAM، و مدل چهارمرحله ای تدریس خلاق، ویژگی های کلیدی معلمان خلاق را مشخص کرده و مصادیقی از تکنیک ها و ابزارهای به کاررفته در کلاس های حضوری و مجازی را معرفی می کند.در بخش روش شناسی، ابتدا چارچوب مفهومی خلاقیت معلم با تاکید بر ابعاد شناختی (توانایی تفکر واگرا و همگرا)، عاطفی (جرات تجربه و پذیرش ریسک) و محیطی (فراخور فضای کلاس) تعریف شد. سپس با استفاده از تحلیل محتوای برنامه های درسی و بررسی تجربیات عملی بیش از ده معلم دوره ابتدایی و متوسطه در مدارس مختلف کشور، نمونه هایی از طراحی فعالیت های آموزشی مبتنی بر پروژه، بازی وارسازی محتوا، یادگیری معکوس و واقعیت افزوده گردآوری شد. داده ها با روش تحلیل تماتیک تحلیل شده و الگوهای مشترک خلاقیت معلم در فرآیند طراحی روش های نوین استخراج گردید.یافته ها نشان می دهد معلمان خلاق با تلفیق ابزارهای دیجیتال و روش های سنتی، محیط یادگیری چندحسی ایجاد کرده و انگیزش درونی دانش آموزان را افزایش می دهند. از جمله نتایج برجسته می توان به بهبود تعامل مشارکتی، ارتقای مهارت های حل مسئله و تقویت خودکارآمدی دانش آموزان اشاره کرد. همچنین، معلمان خلاق در طراحی سناریوهای آموزشی با نگاه چندوجهی، توانسته اند تفاوت های فردی را در نظر گرفته و فرآیند یادگیری را شخصی سازی کنند. این امر منجر به ارتقای کیفیت یادگیری و رضایت معلمان و والدین شده است.در پایان، برای تقویت خلاقیت معلمان پیشنهاد می شود نظام های آموزشی دوره های ضمن خدمت تخصصی در زمینه طراحی آموزشی خلاق، کارگاه های مشترک معلم–دانش آموز و سازوکارهای تشویقی برای اشتراک گذاری تجربیات موفق را تدوین نمایند. علاوه بر این، بازتعریف استانداردهای ارزشیابی معلمان به گونه ای که خلاقیت در طراحی و اجرای درس را مورد تاکید قرار دهد، می تواند زمینه ساز نهادینه شدن روش های نوین تدریس باشد.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: خلاقیت معلم ، روش های نوین تدریس ، یادگیری فعال ، طراحی آموزشی ، مشارکت دانش آموزان.