ارزیابی لرزه ای و تحلیل بهینه سازی مقاوم سازی ساختمان های میان مرتبه در زنجان با تاکید بر شرایط ژئوتکنیکی

مقاوم سازی لرزه ای ساختمان های میان مرتبه شهری یکی از چالش های اساسی در مناطق زلزله خیز، به ویژه در ایران، محسوب می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد لرزه ای سازه های رایج در شهر زنجان و بهینه سازی سناریوهای مقاوم سازی با توجه به شرایط ژئوتکنیکی و اقلیمی منطقه انجام شده است. سه تیپ متداول سازه ای شامل قاب خمشی بتن آرمه (با و بدون دیوار برشی) و قاب فولادی با مهاربند هم محور، با استفاده از نرم افزارهای ETABS و Perform-۳D مدل سازی عددی شده اند. تحلیل ها با در نظر گرفتن مشخصات خاک محلی (Vs۳۰ بین ۲۵۰ تا ۳۲۰ متر بر ثانیه)، شتاب نگاشت های واقعی زلزله، و تحلیل های غیرخطی استاتیکی و دینامیکی صورت پذیرفته است. سه سناریوی مقاوم سازی شامل اجرای دیوار برشی جدید، نصب میراگرهای فلزی تسلیم شونده، و تقویت با الیاف کربن (CFRP) بر اساس معیارهای آیین نامه ای FEMA ۳۵۶ و ASCE ۴۱-۱۷ مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل هزینه-فایده مبتنی بر برآوردهای پیمانکاران محلی نیز انجام شده است. نتایج نشان می دهد که دیوار برشی بیشترین بهبود عملکرد (تا ۵۷٪) را ارائه می دهد، در حالی که میراگر فلزی با نسبت مطلوب عملکرد به هزینه، گزینه ای بهینه محسوب می شود. روش CFRP با وجود مزیت های اقتصادی، در برابر زلزله های شدید اثربخشی کمتری نشان داد. این پژوهش بر لزوم به کارگیری روش های تحلیلی پیشرفته و راهکارهای مقاوم سازی بومی برای ارتقای تاب آوری لرزه ای شهرهایی مانند زنجان تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

مقاوم سازی لرزه ای ، ساختمان های میان مرتبه ، تحلیل غیرخطی ، دیوار برشی ، CFRP ، تحلیل هزینه-فایده.