تحلیل جامع قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395

قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب سال 1395 را می توان یکی از مترقی ترین و تحول آفرین ترین قوانین تصویب شده در حوزه بیمه و مسئولیت مدنی در ایران دانست. این قانون که جایگزین قانون مصوب 1347 شد، با هدف روزآمدسازی ساختار بیمه ای، حمایت گسترده تر از زیان دیدگان، افزایش مسئولیت شرکت های بیمه، و رفع نواقص اجرایی و حقوقی قانون قبلی تدوین گردید. محور اصلی این تحول، اولویت دادن به حمایت از اشخاص زیان دیده و تسهیل در فرآیند دریافت خسارت بود، نه صرفا توجه به روابط قراردادی بیمه گر و بیمه گذار. نوآوری های عمده ای همچون حذف شرط اثبات تقصیر، گسترش دامنه شمول بیمه، اصلاح ساختار صندوق تامین خسارت های بدنی، و پیش بینی ضمانت اجراهای قوی تر برای اجبار به صدور بیمه نامه، باعث شد این قانون در عمل تاثیر شایانی در نظام حمایت از حقوق زیان دیدگان داشته باشد. در این مقاله، ضمن بررسی کلیات و سیر تاریخی قانون بیمه شخص ثالث در ایران، به تحلیل مواد کلیدی قانون 1395 پرداخته شده، نقش نهادهایی چون صندوق تامین خسارت های بدنی بررسی گردیده، چالش های اجرایی مطرح شده، و در نهایت پیشنهاداتی جهت اصلاح و ارتقاء قانون ارائه شده است. تلاش شده است تا این تحلیل با رویکرد تطبیقی و فقهی نیز غنا یابد. قانون بیمه شخص ثالث مصوب 1395 نه فقط یک ابزار جبرانی مالی، بلکه تبلور نوعی نگاه انسانی، عدالت محور و اسلامی به مسئولیت اجتماعی و حفظ کرامت انسانی است. این قانون با بهره گیری از مبانی فقهی، اصول حقوقی مدرن، و تجارب بین المللی، الگویی منحصربه فرد از همزیستی قانون، اخلاق و انصاف در جامعه ارائه می کند. با رفع چالش های اجرایی، افزایش شفافیت، و تقویت نهادهای پشتیبان مثل صندوق تامین خسارت های بدنی، می توان این قانون را به یک نمونه موفق در سطح منطقه و حتی بین المللی تبدیل کرد؛ الگویی که نه تنها در جبران خسارات، بلکه در ترویج فرهنگ مسئولیت پذیری و همدلی اجتماعی نیز نقش آفرین باشد.

کلیدواژه ها:

تحلیل ، جامع ، قانون ، بیمه ، اجباری ، خسارات ، شخص ثالث