راهکارخروج شتر از مرتع و پرواربندی در سیستم دامداری بسته یک ضرورت حیاتی برای احیای مراتع و کنترل ریزگردها در استان قم

نظر به ضرورت ارایه راهکار جهت کاهش تعداد دام در مراتع کم بازده و خشک استان قم و در تکمیل اقدامات زنجیره ارزش شتر و تولید گوشت قرمز با کیفیت جهت تامین نیاز روزافزون جامعه، راه حل کاهش جمعیت شتر چراگرد از طریق هدایت آن به سمت پرواربندی با خوراک آماده و در مح یط بسته ارایه گردید. در این راستا خصوصیات رشد و پرواری تعداد ۱۶ نفر شتر نر جوان کلکوهی با میانگین سنی ۳۱±۱۵۱ روز و میانگین وزنی ۵۵/۲۹±۷۷/۱۴۱ کیلوگرم به مدت ۹ ماه و برای ۳ دسته وزنی سبک، متوسط و سنگین جهت تایید پتانسیل تولید گوشت در شتر مورد بررسی قرار گرفت. شترها در دامداری بسته مستقر و روزانه دو بار از یونجه، کاه، کنسانتره و علوفه چیده شده از مرتع تغذیه دستی شدند. افزایش وزن بهطور انفرادی درمقاطع ماهانه و کل دوره محاسبه شد. مقدار خوراک مصرفی و باقی مانده روزانه ثبت شد و برای کل دوره به طورگروهی به همراه ضریب تبدیل غذایی محاسبه شدند. وزن اولیه شترها به عنوان متغییر کمکی و وزن ماه های بعد به عنوان رکورد تکرار پذیر در مدل تجزیه و تحلیل وارد شد. میانگین حداقل مربعات صفات محاسبه شد و آزمون معنی داری اثرهای موثر بر صفات مورد مطالعه با استفاده از رویه Mixed نرم افزار SAS. انجام گرفت اثر وزن اولیه و دسته های وزنی بر عملکرد رشد و خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی اکوتیپ ها معنیدار بود (۰۵/۰P<). میانگین خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی شترها به ترتیب برابر ۰۱/۱±۷۳/۳ کیلوگرم، ۲۲±۳۷۹ گرم و ۵۷/۱±۵۴/۱۰ به دست آمد. میانگین کل افزایش وزن شترهای جوان کلکوهی در طول دوره پرورش ۰۳/۵±۳۱/۱۰۲ کیلوگرم بود (۰۵/۰P<). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که شترهای جوان کلکوهی از توان رشد مناسبی در روش دامداری بسته و با استفاده از خوراک تنظیم شده داشتند و لذا امکان کاهش جمعیت مازاد شتر در عرصه مراتع و گسیل آن به سمت پرواربندی وجود دارد و قابل توصیه به دامداران است.

کلیدواژه ها:

پرورش بسته ، شتر کلکوهی ، صفات رشد ، کنترل دام در مرتع