تبیین مسائل فرآیند تدوین بودجه بخش سلامت در جمهوری اسلامی ایران

مقدمه: با توجه به آن که دولت بصورت مستقیم بخش قابل توجهی از منابع نظام سلامت را فراهم کرده و بخش قابل توجهی از کالا و خدمات سلامت را ارائه می کند و به صورت غیرمستقیم تنظیم گر بخش خصوصی و منابع آن است، یکی از راه های بهبود نظام سلامت، اصلاح فرآیند بودجه ریزی سلامت است. فرآیند بودجه ریزی از چهار مرحله ی تدوین، تصویب، اجرا و نظارت تشکیل می شود که در این مطالعه به مسئله شناسی بخش تدوین پرداخته شده است. مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی، پس از مرور ادبیات موجود، داده ها از طریق ۱۱ مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان نظام سلامت گروآوری شد. مصاحبه ها پیاده سازی و وارد نرم افزار مکس کیودا (MAXQDA) شد. در ادامه به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافته ها: در ابتدا ۴۰۰ کد شناسایی شد که پس از چند مرحله غربال ۳۱۰ کد باقی ماند. مسائل تدوین بودجه سلامت در ۱۸ مضمون سازمان دهنده دسته بندی شدند. مهم ترین مسائل بخش تدوین از لحاظ تعداد تکرار کد های مربوط به مضامین سازمان دهنده «مقدار بودجه و توزیع»، «سیاست ها و اولویت ها»، «سازمان برنامه» و «سامانه ها و شفافیت» بود. نتیجه گیری: بخشی از مسائل تدوین بودجه سلامت مانند ناپایداری منابع و درآمد های پایین، ریشه در اوضاع کلان اقتصادی کشور دارد که خارج از نظام سلامت است و بخشی دیگر، صرف نظر از اصلاحات نظامات بالادستی، درون فرآیند تدوین بودجه سلامت وجود دارد. میزان بودجه سلامت و نحوه توزیع آن، فقدان راهبرد کلان و عدم ارتباط بودجه با اسناد بالادستی و برنامه های توسعه، عدم کارایی ساختار سازمان برنامه و نبود سامانه های اطلاعاتی و ثبتی از مهم ترین مسائلی هستند که فرآیند تدوین بودجه را متاثر نموده اند.

کلیدواژه ها:

Health budget ، health economics ، budget formulation ، health financing ، بودجه سلامت ، اقتصاد سلامت ، تدوین بودجه ، تامین مالی سلامت