تحلیل نیازهای دانشجویی: بررسی اولویت ها در برنامه های معاونت فرهنگی دانشگاه گیلان

هدف: نیازسنجی اغلب به منظور تخصیص یا توزیع مجدد منابع، طراحی برنامه­ها، سیاست­ها و خدمات انجام می­شود. نیازسنجی را می­توان به عنوان شکلی از ارزیابی برنامه نیز در نظر گرفت. تحلیل نیازها در دانشگاه­ها فقط شناسایی خواسته­ها و مطالبات دانشجویان نیست بلکه تغییرات نگرشی جامعه هدف را نسبت به گذشته مشخص می­کند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل نیازهای دانشجویی و بررسی اولویت ها در برنامه های معاونت فرهنگی دانشگاه گیلان انجام پذیرفت. این مقاله با استفاده از رویکرد نظری پارسونز تدوین شده است. روش: این پژوهش از لحاظ روش، در زمره پژوهش های کمی قرار دارد و داده های پژوهش با حجم نمونه ۳۸۴ دانشجو با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی و به وسیله پرسشنامه جمع آوری شده است. یافته­ها: طبق یافته های پژوهش، اولویت اول دانشجویان نیاز به برنامه­های مهارتی است و نیاز به برنامه­های ورزشی، هنری، تفریحی، اجتماعی و مذهبی به ترتیب در اولویت­های بعدی قرار دارند. میزان نیاز به برنامه­های مهارتی، ورزشی، هنری، تفریحی و مذهبی در دانشکده­های مختلف تفاوت معنادار دارد. میزان نیاز به برنامه­های هنری در مقاطع تحصیلی مختلف تفاوت معنادار دارد و این نیاز در دانشجویان مقطع تحصیلی کارشناسی بیشتر از سایر مقاطع است. میزان نیاز به برنامه­های ورزشی، هنری و تفریحی در دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنادار دارد، نیاز به برنامه­های ورزشی در دانشجویان پسر بیشتر از دانشجویان دختر است و نیاز به برنامه­های هنری و تفریحی در دانشجویان دختر بیشتر از دانشجویان پسر است. میزان نیاز به برنامه­های مذهبی با توجه به نوع سکونت تفاوت معنادار دارد، این نیاز در دانشجویانی که با خانواده خود زندگی می­کنند بیشتر از دانشجویان ساکن خوابگاه و در دانشجویانی است که در خانه­های دانشجویی در شهر زندگی می­کنند. نتیجه گیری: اولویت­دار بودن برنامه های مهارتی برای دانشجویان، نشان می دهد فرهنگ دانشگاهی بر یادگیری و توسعه مهارت های علمی تاکید دارد. این موضوع با نقش فرهنگ در شکل دهی به امیال و نیازهای فردی مطابقت دارد. برنامه های ورزشی، هنری و تفریحی نیز در اولویت های بعدی قرار دارند که نشان دهنده تنوع فرهنگی و نیاز به تعادل بین فعالیت های علمی و غیرعلمی در محیط دانشگاه است. تفاوت های جنسیتی، دانشکده ای و مقطعی نیز نشان دهنده نقش فرهنگ در شکل دهی به نیازهای دانشجویان در چارچوب نقش های اجتماعی و خرده فرهنگ های مختلف است. این موضوع نیز با نظریه پارسونز همخوانی دارد که فرهنگ نه تنها بر نیازهای فردی تاثیر می گذارد، بلکه از طریق نقش های اجتماعی نیز نهادینه می­شود. برنامه های دانشگاه باید متناسب با نیازهای دانشجویان و با در نظر گرفتن تفاوت های جنسیتی، دانشکده ای و مقطعی طراحی شوند تا بتوانند به بهترین شکل به نیازهای دانشجویان پاسخ دهند.

کلیدواژه ها:

Needs assessment ، Students ، priority ، University of Guilan ، نیازسنجی ، دانشجویان ، اولویت ، دانشگاه گیلان.