تحلیل مفهوم امامت در قرآن و سنت از دیدگاه کلامی شیعه و زیدیه با تاکید بر آثار علامه طباطبایی و قاضی نعمان

موضوع «تحلیل مفهوم امامت در قرآن و سنت از دیدگاه کلامی شیعه و زیدیه با تاکید بر آثار علامه طباطبایی و قاضی نعمان» به بررسی تفاوت ها و شباهت های دیدگاه های شیعه و زیدیه در مورد امامت می پردازد. امامت یکی از مفاهیم بنیادی در اسلام است که در جوامع اسلامی به ویژه در دو مکتب شیعه و زیدیه از جنبه های مختلف تبیین شده است. در مکتب شیعه، امامت به عنوان رهبری الهی و نصب شده از سوی خداوند برای هدایت امت اسلامی مطرح می شود، در حالی که زیدیه، امامت را بیشتر از منظر شایستگی فردی و شرایط خاص برای رهبری جامعه می بینند. این مقاله با تحلیل آیات قرآن و روایات سنت به بررسی ابعاد مختلف مفهوم امامت در این دو مکتب می پردازد. در قرآن کریم، آیات مختلفی نظیر آیه تطهیر، آیه ولایت، و آیات مربوط به جانشینی پیامبر اسلام، به عنوان مستندات امامت در نظر گرفته می شوند. در سنت نیز، احادیثی مانند حدیث غدیر و حدیث ثقلین نقش مهمی در اثبات امامت اهل بیت پیامبر ایفا می کنند. در این پژوهش، به آثار دو شخصیت برجسته، علامه طباطبایی و قاضی نعمان، توجه ویژه ای شده است. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به تبیین عمیق تر مبانی کلامی شیعه در خصوص امامت پرداخته و تلاش کرده است تا مفاهیم قرآنی و روایی مرتبط با امامت را به شیوه ای سیستماتیک تحلیل کند. در مقابل، قاضی نعمان در آثار خود، به ویژه در کتاب «المبسوط»، دیدگاه های کلامی زیدیه در خصوص امامت و شرایط لازم برای امام را تشریح کرده و به طور خاص به تفاوت های فقهی و کلامی میان زیدیه و شیعه امامیه پرداخته است. این مقاله به دنبال تحلیل و مقایسه این دو دیدگاه است و تلاش دارد تا تاثیرات آثار علامه طباطبایی و قاضی نعمان را بر فهم معاصر از مفهوم امامت در قرآن و سنت بررسی کند. نتیجه گیری این تحقیق به روشن شدن تفاوت ها و شباهت ها در نگرش های کلامی شیعه و زیدیه و همچنین تاثیر این اندیشه ها بر فهم مسلمانان از رهبری دینی و اجتماعی خواهد پرداخت.

کلیدواژه ها:

تحلیل مفهوم امامت ، قرآن و سنت ، دیدگاه کلامی شیعه و زیدیه ، آثار علامه طباطبایی ، قاضی نعمان