تاثیر صفویان بر روابط فرهنگی، اقتصادی و دیپلماسی با عثمانی و اروپا

این پژوهش به بررسی تاثیر حکومت صفویان (۱۷۲۲-۱۵۰۱ میلادی) بر روابط فرهنگی و دیپلماسی ایران با امپراتوری عثمانی و کشورهای اروپایی می پردازد. مساله اصلی تحقیق این است که چگونه سیاست های صفویان در حوزه روابط خارجی، علاوه بر تقویت جایگاه ایران، موجب تغییرات فرهنگی و دیپلماتیک در تعاملات با عثمانی و اروپا شد. در این راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد تا به این پرسش پاسخ دهد که روابط ایران با این قدرت ها چه ویژگی هایی داشت و چه عواملی در شکل گیری این تعاملات نقش داشتند، روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است. داده ها و اطلاعات از منابع معتبر تاریخی، شامل کتب، مقالات و اسناد مرتبط گردآوری شده و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند، یافته های پژوهش نشان می دهد که روابط ایران و عثمانی تحت تاثیر عوامل مذهبی، سیاسی و نظامی، عمدتا رقابتی و خصمانه بود. اختلاف مذهبی میان تشیع صفوی و تسنن عثمانی، درگیری های طولانی مدتی را میان این دو امپراتوری ایجاد کرد که جنگ چالدران (۱۵۱۴) یکی از مهم ترین نمونه های آن بود. این جنگ سبب شد که صفویان به توسعه روابط دیپلماتیک با کشورهای اروپایی روی آورند تا بتوانند توازن قدرت را در برابر عثمانی ها حفظ کنند. در نهایت، انعقاد معاهده زهاب (۱۶۳۹) به تعیین مرزهای ثابت میان ایران و عثمانی انجامید و موجب کاهش تنش های نظامی شد، از سوی دیگر، روابط ایران با اروپا در دوران صفوی تحت تاثیر رقابت های قدرت های اروپایی با عثمانی شکل گرفت. صفویان با دولت هایی مانند پرتغال، انگلستان، جمهوری ونیز و اسپانیا ارتباط برقرار کردند و در این راستا، همکاری های دیپلماتیک، تجاری و نظامی به وجود آمد. این روابط به ایران کمک کرد تا از پیشرفت های فنی و نظامی اروپا بهره ببرد، از جمله کمک انگلیسی ها در اخراج پرتغالی ها از جزیره هرمز. همچنین، ورود هیئت های دیپلماتیک اروپایی به دربار صفوی نشان دهنده تمایل متقابل برای همکاری بود، از نظر فرهنگی، صفویان نقش مهمی در تبادل هنر، معماری و صنعت میان ایران و اروپا داشتند. گسترش چاپخانه های ارمنی در اصفهان، تاثیرپذیری از نقاشی و موسیقی اروپایی، و همچنین نفوذ معماری ایرانی در بناهای اروپایی

کلیدواژه ها:

صفویان ، روابط فرهنگی ، روابط اقتصادی ، روابط دیپلماسی ، عثمانی ، اروپا