نقش خانواده ومحیط آموزشی در رشد مهارت های اجتماعی کودکان و نوجوانان

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خانواده و محیط آموزشی در رشد مهارت های اجتماعی کودکان و نوجوانان انجام شده است. مهارت های اجتماعی یکی از ارکان اصلی برای توسعه شخصیت فردی و اجتماعی است و توانایی برقراری روابط مثبت با دیگران، حل مسائل اجتماعی، و همکاری در گروه ها از جمله این مهارت ها به شمار می آید. در این تحقیق که از روش پژوهش کیفی و تحلیل محتوای کلایزی استفاده شده است، جامعه آماری شامل ۱۰ نفر از اساتید دانشگاه فرهنگیان اراک بوده که در زمینه مشاوره و روانشناسی کودک تخصص دارند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه های عمیق با این اساتید گردآوری و تحلیل شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که تعامل مثبت و موثر میان خانواده و محیط آموزشی می تواند تاثیرات قابل توجهی در رشد مهارت های اجتماعی کودکان و نوجوانان داشته باشد. از یک سو، خانواده به عنوان اولین محیط اجتماعی کودک، نقش بسزایی در شکل گیری مهارت های اجتماعی از طریق آموزش های غیررسمی، الگوهای رفتاری و حمایت عاطفی دارد. از سوی دیگر، محیط آموزشی با فراهم آوردن فرصت های آموزشی و اجتماعی مانند فعالیت های گروهی، تعامل با همسالان و استفاده از روش های نوین تدریس، به توسعه مهارت های اجتماعی کمک می کند. علاوه بر این، پژوهش نشان داد که مشکلات و چالش هایی مانند عدم هماهنگی میان والدین و معلمان، کمبود منابع آموزشی و فرهنگی، و تاثیرات منفی برخی مسائل اجتماعی بر کودکان، می تواند فرآیند رشد مهارت های اجتماعی را مختل کند. این یافته ها اهمیت ایجاد هماهنگی و همکاری مستمر میان خانواده و مدرسه را در تقویت مهارت های اجتماعی کودکان و نوجوانان برجسته می کند. در نهایت، پژوهش به ویژه بر لزوم آموزش والدین و معلمان در خصوص مهارت های اجتماعی تاکید کرده و پیشنهاد می کند که سیاست گذاران آموزشی و مشاوران خانواده برای ارتقای این مهارت ها، برنامه های آموزشی و حمایتی منسجمی را برای کودکان و نوجوانان فراهم کنند.

کلیدواژه ها:

مهارت های اجتماعی ، خانواده ، محیط آموزشی ، رشد اجتماعی ، کودکان و نوجوانان ، مشاوره ، روانشناسی کودک