آسیب شناسی مسولیت کیفری جرایم اطفال و نوجوانان از دیدگاه عدالت کیفری در قوانین کیفری ایران

هدف سیستم عدالت کیفری از مجازات و تعیین مجازاتهای جایگزین برای بزهکاران، کنترل و اصلاح بزهکاری در سطح جامعه اجتماعی می باشد. فلذا نوع بزهکار، سن بزهکار، حالت ارتکابی او تاثیر بسزایی در تعیین مجازات وی دارد. اینجاست که سیستم عدالت کیفری در سطح نهاد قضایی هر کشور همواره می کوشد در مقابل هر انحرافی که هنجارهای جامعه را نقض کند و نظم عمومی را لکه دار کند و آن را در معرض خطر قرار دهد. با اعمال مجازات وی، سعی در حفظ حریم اجتماعی افراد دارد. در این میان یکی از گروه های اجتماعی بشر که همواره در تعاملات زندگی در معرض بزهکاری قرار دارند، اطفال و نوجوانان می باشند. ضرورت و اهمیت بحث مسولیت کیفری اطفال و نوجوانان از دیدگاه حقوق کیفری کشور ما و تناسب آن با عدالت کیفری و چالش های به وجود آمده یکی از مهم ترین مباحث به روز عصر کنونی در حوزه ی جرایم کیفری می باشد. لکن نکته ی مهم آن است که مسولیت کیفری با حقوق و آزادی های افراد ارتباط تنگاتنگی دارد که در خصوص مسولیت کیفری اطفال که در قلمرو این گروه سنی حادث می شود، اصولا مسئولیت کیفری زمانی محرز می شود که عنصر مادی و روانی لازم برای جنایت وجود داشته باشد که در برخی موارد ممکن است به رغم ارتکاب عنصر مادی جرم، در نتیجه مداخله برخی از عوامل، عنصر روانی لازم برای ارتکاب جرم زایل شود که در نتیجه فرد از مسئولیت کیفری مبری شود که صغر یکی از عوامل رافع مسولیت کیفری می باشد یعنی با وجود اینکه فرد صغیر جرمی انجام دهد لکن بخاطر اینکه در حالت صغر مرتکب جرم شده هیچ گونه مسولیت کیفری نخواهد داشت برخالف مسولیت مدنی که در حق او باقیست که احراز طفل از حیث قانون و مواردی که در قانون قبل و قانون جدید ذکر شده که در این تحقیق موارد مقایسه و نتایج آن بررسی شده و تناسب مسولیت کیفری اطفال با عدالت کیفری و چالش های آن بررسی شده است که عده ای گمان می کنند با وضع همین قوانین به خصوص عوامل رافع مسولیت کیفری صراحت قانون زیر سوال رفته و هیبت آن جریحه دار شده است لکن با بیان مصادیق و مواد قانونی جواب کاملی به چنین چالش هایی خواهیم داد و در آخر بیان می شود که عدم مسولیت کیفری اطفال و نوجوانان علی القضا مطابق با اصول عدالت و کرامت انسانی بوده و مورد تحسین جامعه نیز واقع می گردد.

کلیدواژه ها:

جرم ، حقوق کیفری ، اطفال ، نوجوانان ، عدالت کیفری