«را» نشانه مبتدای ثانویه؟

رفتار «را» در زبان فارسی معمایی است که همواره ذهن زبان شناسان را به خود مشغول کرده است. اختصاص نقش های نحوی، معنایی و کاربردشناختی گوناگون از جانب زبان شناسان ایرانی و غیرایرانی خود مبین پیچیدگی های رفتاری این نقش نمای رمزآلود است. در این مقاله برآنم که، با طرح این پرسش که آیا «را» در زبان فارسی نشانه مبتدای ثانویه است، به واکاوی دوباره آن بپردازم و، با کمک گرفتن از بازنمایی صوری ساخت اطلاع لمبرکت در انگاره دستور نقش و ارجاع، تنوع نقشی «را» در زبان فارسی را به تصویر کشم. از این رهگذر، درمی یابیم که گرچه ارتباط «را» با مفهوم مبتدا اجتناب ناپذیر است، نمی توان نقش ساخت اطلاعی آن را منحصر به مبتدای ثانویه دانست. «را» می تواند با نقش های ساخت اطلاعی شامل مبتدای اولیه، مبتدای ثانویه، کانون و نیز تقابل در سطح جمله همراه شود، گرچه وجه اشتراک رخدادهای «را» را می توان مفهوم تشخیص پذیری به عنوان مقوله ای کلامی در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

را ، ساخت اطلاع ، مبتدای ثانویه ، دستور نقش و ارجاع