مفردپنداری جمع مکسر در متون فارسی تا پایان قرن هفتم هجری

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 52

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NFAPLL-22-3_003

تاریخ نمایه سازی: 27 اردیبهشت 1404

چکیده مقاله:

معمولا واژه های بیگانه با ورود به زبان دیگر، به تناسب نوع پذیرش زبان دوم، در معنا یا صورت، تغییر می کنند. طبعا این قاعده کلی، درمورد کلمات عربی که به زبان فارسی وارد شده اند نیز صادق است. از جمله این واژه ها، جمع های مکسرند که در کاربرد فارسی زبانان مفرد پنداشته شده اند و با آنها همانند اسم مفرد رفتار شده است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که علت این مفردپنداری چیست و آیا در طول سال ها به شیوه ای یکسان بوده یا تفاوت داشته است. در این مقاله ما با بررسی متون متعدد از انواع نظم، نثر، ترجمه و تالیف، کاربرد جمع های مکسر را بررسی کرده ایم و نشان داده ایم که هرچه ورود کلمات عربی، ازطریق آموزش زبان و آشنایی با متون عربی بیشتر شده، از میزان این نوع مفردپنداری کاسته شده است و دایره این کاربردها به کلماتی منحصر شده که عامه فارسی زبانان از آن معنی جمع درنمی یافته اند.

نویسندگان

محمود ندیمی هرندی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعالف) درباره دستور زبان و زبان شناسی و بحث های ...
  • (۲)، دستور تاریخی زبان فارسی، چاپ ششم، سمت، تهران ۱۳۸۷ ...
  • استعلامی، محمد، تعلیقات مثنوی معنوی، سخن، تهران ۱۳۷۹ ...
  • انوری، حسن و حسن احمدی گیوی، دستور زبان فارسی۲ (ویرایش ...
  • بهار، ملک الشعراء (۱)، مقدمه و حواشی بر مجمل التواریخ ...
  • (۲)، سبک شناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی، چاپ هشتم، ...
  • بهمنیار، احمد، «حواشی»، الابنیه عن حقائق الادویه (روضه الانس و ...
  • پروین گنابادی، محمد، «عجایب ها»، وحید، ش ۱۶، ۱۳۴۴، ص ...
  • حسینی محدث ارموی، میرجلال الدین، تعلیقات نقض، انجمن آثار ملی، ...
  • خطیبی، حسین، فن نثر در ادب پارسی، چاپ دوم، زوار، ...
  • ریاحی، محمدامین (۱)، «مقدمه» بر مفتاح المعاملات ← محمد بن ایوب ...
  • (۲)، «مقدمه»، معرفه الاسطرلاب (شش فصل) به ضمیمه عمل و ...
  • سپهر، محمدتقی، براهین العجم، چاپ دوم، حواشی و تعلیقات سید ...
  • سودی بسنوی، محمد، شرح سودی بر حافظ، چاپ دوم، ترجمه ...
  • شریعت، محمدجواد، دستور زبان فارسی، چاپ ششم، اساطیر، تهران ۱۳۷۲ ...
  • صدیقیان، مهین دخت، زبان خوش آهنگ فارسی (مجموعه مقالات و ...
  • فرشیدورد، خسرو (۱)، گفتارهایی درباره دستور زبان فارسی، چاپ دوم، ...
  • (۲)، مساله درست و غلط، نگارش و پژوهش در زبان ...
  • (۳)، دستور مفصل امروز، چاپ سوم، سخن، تهران ۱۳۸۸ ...
  • قریب، عبدالعظیم، جلال الدین همایی، غلامرضا رشید یاسمی، ملک الشعرای ...
  • قزوینی، محمد، یادداشت های قزوینی، به کوشش ایرج افشار، چاپ ...
  • کلباسی، ایران، ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، چاپ سوم، ...
  • لازار، ژیلبر (۱)، «درباره قواعد جمع اسمینه های زبان فارسی ...
  • (۲)، دستور زبان فارسی معاصر، ترجمه مهستی بحرینی، توضیحات و ...
  • محجوب، محمدجعفر، سبک خراسانی در شعر فارسی، فردوس با همکاری ...
  • معین، محمد، مفرد و جمع، چاپ چهارم، امیرکبیر، تهران ۱۳۶۳ ...
  • مقربی، مصطفی، ««آنه» و «آنی»، پسوندهای مرکب و دوگانه از ...
  • ناتل خانلری، پرویز (۱)، دستور زبان فارسی، چاپ پنجم، توس، ...
  • (۲)، تاریخ زبان فارسی، چاپ هفتم، فرهنگ نشر نو، تهران ...
  • نجم الغنی خان رامپوری، نهج الادب، تحقیق و تصحیح زهره ...
  • نشاط، سید محمود، شمار و مقدار در زبان فارسی، دانشگاه ...
  • همایی، جلال الدین (۱)، «دستور زبان فارسی»، لغت نامه دهخدا، ...
  • (۲)، «مقدمه» بر التفهیم ← بیرونی خوارزمی (۱) ...
  • ب) شواهدابن اسفندیار، بهاءالدین محمد، تاریخ طبرستان، به تصحیح عباس ...
  • ابن بلخی، فارس نامه، به اهتمام و تصحیح گای لیسترانج ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، طبیعیات دانشنامه علایی، با مقدمه ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی خزاعی، روض الجنان و روح ...
  • اخوینی بخاری، ابوبکر ربیع بن احمد، هدایه المتعلمین فی الطب، ...
  • اسدی طوسی، علی بن احمد، گرشاسب نامه، به اهتمام حبیب ...
  • امیر معزی نیشابوری، کلیات دیوان، مقدمه و تصحیح و تعلیقات ...
  • بلعمی، ابوعلی محمد بن محمد، تاریخ طبری (تاریخ بلعمی)، به ...
  • بهاء ولد، بهاء الدین محمد بن حسین، معارف، به تصحیح ...
  • بیرونی خوارزمی، ابوریحان محمد بن احمد (۱)، التفهیم لاوائل صناعه ...
  • (۲)، التفهیم لاوائل صناعه التنجیم، قد التزم طبعه و ترجمه ...
  • بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین، تاریخ بیهقی، به تصحیح علی ...
  • پند پیران، به تصحیح جلال متینی، بنیاد فرهنگ ایران، تهران ...
  • تاریخ سیستان، به تصحیح ملک الشعراء بهار، موسسه خاور، تهران ...
  • ترجمه تفسیر طبری، به تصحیح حبیب یغمایی، ۷ جلد، چاپ ...
  • ترجمه قرآن (نسخه مورخ ۵۵۶ هجری)، به کوشش محمدجعفر یاحقی، ...
  • ترجمه نهج البلاغه، از مترجمی ناشناس، به کوشش عزیزالله جوینی، ...
  • تفسیر قرآن مجید (نسخه محفوظ در کتابخانه دانشگاه کمبریج)، به ...
  • حکیم زجاجی، همایوننامه، نیمه نخست، به تصحیح علی پیرنیا، میراث ...
  • حکیم میسری، دانشنامه، به اهتمام برات زنجانی، موسسه مطالعات اسلامی ...
  • خاقانی شروانی، افضلالدین بدیل، دیوان، به کوشش سیدضیاءالدین سجادی، چاپ ...
  • خسروی سرخسی [اشعار باقیمانده]، در: شاعران همعصر رودکی، به کوشش ...
  • خواجه نظام الملک طوسی، سیرالملوک (سیاست نامه)، مقدمه، تصحیح و ...
  • دقیقی طوسی، ابومنصور محمد بن احمد، دیوان [به انضمام فرهنگ ...
  • ربیع، علی نامه، به تصحیح رضا بیات ابوالفضل غلامی، چاپ ...
  • ژنده پیل، ابونصر احمد جام، مفتاح النجات، به تصحیح علی ...
  • سعدی شیرازی، مصلح الدین، کلیات ، به اهتمام محمدعلی فروغی، ...
  • سنائی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم (۱)، دیوان، به اهتمام ...
  • (۲)، حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، به اهتمام سید محمدتقی ...
  • سورآبادی، ابوبکر عتیق نیشابوری، تفسیر التفاسیر (معروف به تفسیر سورآبادی)، ...
  • سیرت جلالالدین مینکبرنی، ترجمه مترجم ناشناخته، تالیف شهاب الدین محمد ...
  • شاکر بخاری، [اشعار باقیمانده]، در: شاعران همعصر رودکی، به کوشش ...
  • شاهفور اسفراینی، ابومظفر، تاج التراجم فی تفسیر القرآن للاعاجم، به ...
  • عزیز نسفی، عزیز بن محمد، بیان التنزیل، شرح احوال، تحلیل ...
  • عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر، قابوسنامه، به تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ ...
  • عنصری بلخی، دیوان، به تصحیح سید محمد دبیرسیاقی، چاپ دوم، ...
  • غزالی، محمد بن محمد (۱)، احیاء علوم الدین، ترجمه مویدالدین ...
  • (۲)، احیاء علوم الدین [و معه المغنی عن حمل الاسفار ...
  • غیاث الدین رامپوری، محمد، غیاث اللغات، به کوشش منصور ثروت، ...
  • فرخی سیستانی، علی بن جولوغ، دیوان، به کوشش سید محمد ...
  • فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، چاپ سوم، ...
  • فرهنگ لغات قرآن خطی آستان قدس رضوی شماره ۴ با ...
  • قطران تبریزی، دیوان، از روی نسخه مرحوم محمد نخجوانی، ققنوس، ...
  • کسائی مروزی، دیوان، در: کسائی مروزی، زندگی، اندیشه و شعر ...
  • لبیبی، گنج بازیافته، به کوشش محمد دبیرسیاقی، چاپ دوم، اشرفی، ...
  • مجمل التواریخ و القصص، از نویسنده ناشناس، به تصحیح محمدتقی ...
  • محمد بن ایوب طبری، مفتاح المعاملات، به کوشش محمدامین ریاحی، ...
  • مختاری، شهریارنامه، تصحیح و تحقیق رضا غفوری، بنیاد موقوفات دکتر ...
  • مسعود سعد سلمان، دیوان، به تصحیح محمد مهیار، پژوهشگاه علوم ...
  • مولوی، جلالالدین محمد (۱) کلیات شمس یا دیوان کبیر، با ...
  • (۲)، مثنوی معنوی، به تصحیح رینولد نیکلسن، توس، تهران ۱۳۷۵ ...
  • میبدی، ابوالفضل رشیدالدین، کشف الاسرار و عده الابرار، به تصحیح ...
  • میهنی، محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابی ...
  • ناصرخسرو قبادیانی، سفرنامه، به کوشش محمد دبیرسیاقی، چاپ دهم، زوار، ...
  • نجم دایه، نجم الدین رازی، مرصاد العباد، به اهتمام محمدامین ...
  • نسفی، ابوحفص نجم الدین عمر بن محمد، تفسیر نسفی، به ...
  • نظامی گنجه ای، الیاس بن یوسف (۱)، هفت پیکر، با ...
  • (۲)، شرفنامه، با تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، به ...
  • (۳)، خسرو و شیرین، با تصحیح و حواشی حسن وحید ...
  • (۴)، مخزن الاسرار، با تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، ...
  • نمایش کامل مراجع