بررسی تاثیر سبک های تدریس فعال و مشارکتی بر ارتقای خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان متوسطه

در عصر حاضر که ویژگی اصلی آن تغییرات سریع علمی، فناوری و فرهنگی است، نظام های آموزشی کشورها بیش از هر زمان دیگری با چالش های متعدد و پیچیده ای مواجه اند. یکی از مهم ترین این چالش ها، پرورش نسلی خلاق، نوآور و توانمند است که بتواند خود را با تحولات جهانی هماهنگ سازد، تفکر انتقادی داشته باشد و در مواجهه با مسائل و مشکلات، راه حل هایی بدیع و اثربخش ارائه دهد. در چنین شرایطی، نقش مدرسه و به ویژه روش های تدریس معلمان، از اهمیتی دوچندان برخوردار شده است. سبک تدریس تنها انتقال محتوا به دانش آموزان نیست، بلکه ابزار و بستر مهمی برای شکوفاسازی استعدادها، برانگیختن تفکر خلاق، تقویت حس کنجکاوی و ایجاد انگیزه درونی برای یادگیری محسوب می شود. در میان سبک های گوناگون آموزشی، روش های تدریس فعال و مشارکتی، به عنوان رویکردهایی نوین و دانش آموزمحور، مورد توجه ویژه پژوهشگران و صاحب نظران تعلیم و تربیت قرار گرفته اند. این سبک ها برخلاف شیوه های سنتی و معلم محور، بر مشارکت فعال دانش آموزان در فرایند یاددهی-یادگیری، تعامل سازنده بین معلم و دانش آموز، کار گروهی، تبادل نظر، تحلیل مسائل واقعی و درگیر شدن با تجربیات عملی تاکید دارند. در چنین فضایی، دانش آموز نه تنها گیرنده منفعل اطلاعات، بلکه کاوشگری فعال و خلاق است که در فرآیند یادگیری مشارکت می کند، ایده پردازی دارد، مسئولیت می پذیرد و فرصت تجربه و خطا پیدا می کند. این بستر موجب می شود مهارت های ذهنی سطح بالاتر مانند تفکر واگرا، حل مسئله، تحلیل و ترکیب، خلاقیت و نوآوری در او پرورش یابد. در این دوره، نوجوانان در آستانه ورود به جهان پیچیده تری از تجربه ها، مسئولیت ها و تصمیم گیری های فردی و اجتماعی هستند. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی تاثیر سبک های تدریس فعال و مشارکتی بر ارتقای خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان متوسطه شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که سبک های تدریس فعال و مشارکتی با ایجاد فضای یادگیری پویا و تعاملی، به طور موثری خلاقیت و نوآوری دانش آموزان متوسطه را تقویت می کنند. این روش ها انگیزه یادگیری را افزایش داده و توانمندی های تفکر انتقادی و ابتکار را در دانش آموزان ارتقا می بخشند.

کلیدواژه ها:

روش تدریس ، روش تدریس فعال ، مشارکتی ، خلاقیت ، دانش آموزان