نقش فضای باز و امکانات مدرسه در کاهش استرس و افزایش عزت نفس و روابط اجتماعی و توسعه شخصی در فرآیند یادگیری و رشد فردی دانش آموزان

فضای فیزیکی مدرسه، به ویژه فضای باز و امکانات آموزشی و پرورشی آن، یکی از عوامل کلیدی در رشد همه جانبه دانش آموزان محسوب می شود. در سال های اخیر، توجه پژوهشگران به تاثیر محیط مدرسه بر سلامت روان، عزت نفس، روابط اجتماعی و توسعه فردی دانش آموزان افزایش یافته است. این مقاله به صورت مروری، به بررسی نقش فضای باز و امکانات مدرسه در کاهش استرس و ارتقای عوامل روان شناختی و اجتماعی موثر در یادگیری می پردازد. نتایج حاصل از پژوهش های بین المللی نشان می دهد که دسترسی به فضاهای باز طبیعی، نور طبیعی، رنگ های آرامش بخش، امکانات ورزشی و فضاهای فرهنگی در مدارس می تواند به شکل چشمگیری موجب کاهش اضطراب، افزایش اعتماد به نفس، بهبود تعاملات اجتماعی و در نهایت رشد شخصیت دانش آموزان گردد.همچنین، نظریه های روان شناختی مانند نظریه «زیست محیطی برونفن برنر» و مدل های یادگیری مشارکتی، بر اهمیت محیط فیزیکی در تجربه های یادگیری و رشد عاطفی تاکید دارند. مدارس با فضاهای منعطف و مجهز، فرصت هایی برای خودابرازی، همکاری گروهی، حل مسئله و توسعه مهارت های اجتماعی فراهم می کنند که همگی زمینه ساز شکل گیری هویتی مثبت و پایدار در دانش آموزان هستند. مرور پژوهش ها نشان می دهد که بی توجهی به این مولفه ها می تواند موجب افزایش فشارهای روانی و ضعف در خودپنداره دانش آموزان گردد. بنابراین، بازنگری در طراحی فضاهای مدرسه با رویکرد انسان محور، ضرورتی انکارناپذیر در نظام آموزشی نوین است.

کلیدواژه ها:

فضای باز ، امکانات مدرسه ، عزت نفس ، استرس ، رشد فردی ، روابط اجتماعی ، سلامت روان ، یادگیری موثر