پژوهشی بر ساختار فضایی- کالبدی شهر همدان در دوره سلجوقیان

شهر همدان به دلیل موقعیت طبیعی بی نظیر ازجمله دشت وسیعی که شهر در آن شکل گرفته، دوم کوه الوند که بر دامنه ی آن آرمیده است، همواره در طول تاریخ موردتوجه حکومت ها چه در دوران تاریخی چه در دوران اسلامی بوده است که هرکدام از این دوره ها بافت و معماری خاص خود را داشته است. بر همین اساس هدف این پژوهش مطالعه ساختار فضایی کالبدی شهر همدان با مرکزیت دوران سلجوقیان و هم چنین فرم بناهای سطح در این دوره است و لذا در این راستا هم از متون قدیمی و معاصر نیز استفاده شده است. در فرهنگ یک جامعه دو مسئله عمده همه گاه موردنظر بوده، یکی بافت شهری و دیگری ساختمان های عمومی و شخصی که هر دو دارای جنبه های قومی-اجتماعی هستند. ساختار کالبدی یک شهر نیز متاثر از اوضاع واحوال اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه در مقاطع زمانی و مکانی خاص خود می باشد. ازآنجاکه این عوامل اصلی بر بافت و ساخت شهر تاثیر می گذارند، بر این اساس شهرها عمدتا تحت تاثیر دو عامل، تغییرات قدرت غالب (سیاسی-حکومتی) و نیازهای ساکنان متحول گردیده اند.

کلیدواژه ها:

ساختار فضایی ، کالبدی ، بافت شهری ، دوره سلجوقیان ، شهر همدان