تحلیل اثرات تغییرپذیری بارندگی، تغییر کاربری اراضی و ساخت سد بر جریان رودخانه کر حوضه آبریز خشک و بختگان با استفاده از نرم افزار IHA

هدف از این پژوهش بررسی علل کاهش و با افزایش دبی ایستگاه های هیدرومتری واقع بر روی رودخانه کر و ارتباط آنها با تغییرات بارندگی، کاربری اراضی و احداث سد در حوضه آبریز خشک و بختگان در استان فارس می باشد. تحلیل شاخص های هیدرولوژیکی جریان در دو دوره زمانی قبل و بعد از احداث سدهای دروزن، ملاصدرا و سپیدان با استفاده از نرم افزار IHA نشان می دهد که مقادیر شاخص ها در دوره دوم به طور قابل توجهی دستخوش تغییر داشته و عمدتا به دلیل کاهش دبی رودخانه می باشد. همچنین کاهش دبی حداکثر و پایه جریان همراه با افزایش چشمگیر روزهای بدون جریان در ایستگاه ها مشاهده شده است. به طوریکه در ایستگاه پل خان تحت تاثیر سد سپیدان، کاهش قابل توجهی (۵۸/۵%) در اکثر شاخص های هیدرولوژیکی در دوره دوم رخ داده است. همچنین نتایج تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که در فاصله سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ تغییرات کاربری اراضی به میزان ۱۰ درصد رخ داده است. در حالی که فشار مضاعفی بر روی منابع آب سپیدان و حوضه وارد آورده است. خشکسالی هواشناسی فشار مضاعفی بر روی منابع آب سپیدان و حوضه وارد کرده و نتیجه آن کاهش سطح زیر کشت می باشد. به طور کلی می توان بیان کرد پارامترهای تاثیرگذار را می توان یک عامل کشت در پایین دست، تمامی پارامترها به صورت سلسله وار با هم مرتبط هستند، به طوریکه ساخت سد، علاوه بر تنظیم جریان، با افزایش سطح زیر کشت در پایین دست، باعث کاهش اروندی به پایین دست حوضه (تالاب بختگان) شده است.

کلیدواژه ها:

احداث سد ، تغییر کاربری اراضی ، رودخانه کر ، حوضه خشک و بختگان ، نرم افزار IHA