مدیریت منابع آب در شرایط خشکسالی (بررسی راهکارهای نوین برای بهینه سازی منابع آب در حوضه آبریز دشت شوشتر)

خشکسالی به عنوان یکی از چالش های اصلی مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک ایران، تاثیرات مخرب به کشاورزی، منابع سطحی و زیرزمینی و صنایع محلی دارد. در این پژوهش، با تمرکز بر دشت شوشتر، روش های نوین مدیریت منابع آب در شرایط خشکسالی بررسی شده است. هدف اصلی، ارائه راهکارهای مدیریتی و راهبردی برای بهینه سازی مصرف آب در این منطقه است. نتایج تحلیل های فضایی و آب شناسی نشان می دهد که استفاده از سامانه های هوشمند آبیاری و جمع آوری داده های سنجش از دور و مدل های پیش خشکسالی بود. نتایج پژوهش نشان می دهد که استفاده از سامانه های هوشمند آبیاری در دشت شوشتر باعث کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی شده و بهره وری محصولات کشاورزی را در دوره های خشکسالی افزایش داده است. همچنین استفاده از ابزارهای بازیافتی و آبهای غیرمتعارف، به ویژه در بخش های غیرمخرب مانند آبیاری فضای سبز و صنایع نقش مهمی در کاهش وابستگی به منابع آب شیرین ایفا کرده است. فناوری های تصفیه آب و آب شیرین کن نیز به عنوان یک راهکار مکمل برای تامین پایدار منابع آب در مناطق با پیش بینی دقیق دسترسی دارند. همچنین معرفی سامانه های پایش و مدل های پیش بینی دور و مدل های سنجش و پیش بینی دقیق وضعیت منابع آب امکان پایش مداوم وضعیت منابع آب را فراهم کرده و به بهبود برنامه ریزی برای تخصیص منابع آب کمک کرده است. با این حال، چالش هایی مانند هزینه های بالا و نیاز به حمایت های مالی و فنی از سوی دولت و نهادهای مرتبط برای پیاده سازی موفق این فناوری ها وجود دارد. در نهایت، پیشنهاد می شود سیاست های جامع و یکپارچه ای برای توسعه این فناوری ها و حمایت از کشاورزان و صنایع محلی تدوین شود.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، مدیریت منابع آب ، سامانه های هوشمند آبیاری ، بازیافت آب ، سنجش از دور ، دشت شوشتر ، فناوری های نوین