مکانیسم رونویسی ژنتیکی در زعفران Crocus sativus L

زعفران (Crocus sativus L) به عنوان گرانترین ادویه جهان، از اهمیت اقتصادی و دارویی باالیی برخوردار است. با وجود اهمیت اقتصادی و علمی زعفران، مطالعات جامع در زمینه مکانیسمهای مولکولی کنترلکننده بیان ژنها و تولید متابولیتهای ثانویه در این گیاه، به ویژه در مقایسه با سایر گیاهان زراعی، محدود بوده است. یکی از مهمترین چالشها در مطالعات ترانسکریپتومی زعفران، تنوع ژنتیکی محدود ناشی از عقیم بودن تریپلوئید و تکثیر رویشی آن است. این ویژگی باعث میشود که امکان استفاده از روشهای سنتی اصلاح نباتات برای ایجاد تنوع ژنتیکی در زعفران محدود شود. همچنین، پیچیدگی ژنوم تریپلوئید و وجود نسخههای متعدد از هر ژن، تحلیل دادههای ترانسکریپتومی را چالشبرانگیز میسازد. با توجه به اینکه متابولیتهای ارزشمند زعفران عمدتا در کلالهها سنتز میشوند، مطالعه ترانسکریپتوم کلالهها از اهمیت ویژهای برخوردار است. لذا این مطالعه با هدف بررسی مکانیسم رونویسی ژن (ترانسکریپتومیکس) در زعفران انجام شد. برای مطالعه ترانسکریپتوم زعفران، از روشهای مختلفی مانند میکروآرایه، RNA-Seq و سلولشناسی تکهستهای استفاده میشود. هر یک از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارد. به عنوان نتیجه گیری میتوان بیان کرد که مطالعات ترانسکریپتومی نقش بسیار مهمی در درک مکانیسمهای مولکولی کنترلکننده بیان ژنها و تولید متابولیتهای ثانویه در زعفران ایفا میکنند. با پیشرفت تکنولوژیهای توالیابی و روشهای تحلیل دادههای بیوانفورماتیکی، انتظار میرود که در آینده نزدیک شاهد پیشرفتهای چشمگیری در این زمینه باشیم. اطلاعات حاصل از این مطالعات میتواند به بهبود تولید و کیفیت زعفران و همچنین توسعه محصولات جدید بر پایه زعفران کمک کند.

کلیدواژه ها:

ریبونوکلئیک اسید فعال ، ژنوم هستهای ، تنظیمکننده های رونویسی ، فاکتورهای رشد ، مسیرهای سیگنالینگ