استفاده از الیسیتورها در افزایش متابولیت های ثانویه زعفران (Crocus sativus L.)

گیاهان دارویی گروه بزرگ و متنوعی از ترکیبات آلی به نام متابولیت های ثانویه را تولید می کنند که توسط انسان به عنوان ترکیب دارویی استفاده می شوند. با توجه به اینکه بخش اعظم بازار گیاهان دارویی دنیا به تولید و عرضه متابولیت های ثانویه مربوط می شود، لذا متابولیت های ثانویه گیاهی از ارزش اقتصادی و همچنین ارزش افزوده بسیار برخوردار هستند و سنتز شیمیایی این متابولیت ها معمولا پیچیده و پرهزینه می باشد. استفاده از الیسیتورهای زیستی یکی از راهکارهای مهم جهت القای متابولیت های ثانویه در زعفران (کروسین، پیکروکروسین و سافرانال) می باشد. در این تحقیق به افزایش متابولیت های ثانویه زعفران با استفاده از الیسیتورها پرداخته شده است. از مهمترین الیسیتورها در افزایش متابولیت های ثانویه می توان به عوامل تنش زا در محدوده کم تنش مانند پلی اتیلن گلیکول، نمک فلزات سنگین، نمک طعام، اشعه ماورا بنفش و تنش های زیستی مانند حشرات، بیماری ها و علف های هرز اشاره کرد. همچنین محرک های زیستی مانند اسید های آمینه، ورمی کمپوست، هیومیک اسید و کودهای زیستی گروه دیگری از الیسیتورهای موثر در افزایش متابولیت های ثانویه زعفران هستند. گروه دیگر الیسیتورها، هورمون های گیاهی می باشند. مصرف برگی، خاکی و استفاده از مواد مذکور به شکل پیش تیمار برای زعفران در افزایش متابولیت های ثانویه موثر است.

کلیدواژه ها:

کروسین ، پیکروکروسین ، سافرانال ، محرک های زیستی