مطالعه مروری بر استفاده از ادبیات داستانی در تقویت مهارت های عاطفی و اجتماعی دانش آموزان

در نظام های آموزشی امروز، رشد متوازن دانش آموزان در ابعاد شناختی، عاطفی و اجتماعی یکی از اهداف بنیادین تلقی می شود. در این میان، استفاده از ابزارهای فرهنگی و هنری، به ویژه ادبیات داستانی، به عنوان روشی غیرمستقیم، اما عمیق برای پرورش مهارت های عاطفی و اجتماعی، مورد توجه فزاینده قرار گرفته است. مقاله حاضر با رویکردی مروری، به تحلیل و بررسی نقش و کارکردهای ادبیات داستانی در توسعه این مهارت ها در میان دانش آموزان می پردازد. روش این مطالعه، مرور نظام مند منابع علمی معتبر، شامل کتاب ها و مقالات پژوهشی داخلی و بین المللی منتشر شده در دهه اخیر است.نتایج بررسی ها نشان می دهد که داستان ها از طریق فراهم کردن موقعیت هایی برای همذات پنداری، درک احساسات شخصیت ها، و مواجهه با مسائل اخلاقی و اجتماعی، بستری مناسب برای ارتقای مهارت هایی نظیر همدلی، خودآگاهی، کنترل هیجانات، ارتباط موثر، و حل مسئله اجتماعی فراهم می کنند. تحلیل پژوهش ها همچنین نشان می دهد که برنامه های آموزشی مبتنی بر داستان خوانی گروهی، مشارکت دانش آموزان در تحلیل شخصیت ها و گفت وگو درباره محتوای داستان ها، تاثیر بسزایی در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، تقویت همکاری و بهبود روابط بین فردی داشته است. با این حال، چالش هایی همچون فقدان آموزش تخصصی برای معلمان در تحلیل محتوای داستانی و کمبود منابع بومی غنی، مانع بهره برداری کامل از این ظرفیت شده است.در پایان، مقاله با ارائه پیشنهادهایی چون طراحی برنامه های درسی تلفیقی، آموزش معلمان، و تولید محتوای داستانی هدفمند، بر ضرورت بهره گیری نظام مند از ادبیات داستانی در فرایند تعلیم و تربیت تاکید می ورزد.

کلیدواژه ها:

ادبیات داستانی ، مهارت های اجتماعی ، رشد عاطفی ، همدلی ، آموزش غیرمستقیم ، دانش آموز ، یادگیری اجتماعی