نقش آموزش و پرورش در توسعه پایدار جامعه

در عصر حاضر، جوامع بشری با مجموعه ای از چالش های پیچیده و چندوجهی مواجه هستند که از جمله می توان به تغییرات اقلیمی، نابرابری های اجتماعی، کاهش منابع طبیعی و بحران های اقتصادی اشاره کرد. در چنین شرایطی، توسعه پایدار به عنوان راهبردی کلان و چندبعدی، مورد توجه دولت ها و سازمان های بین المللی قرار گرفته است. تحقق توسعه پایدار نیازمند تغییر در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و این تغییرات تنها از مسیر آموزش و پرورش اثربخش و هدفمند امکان پذیر خواهد بود. آموزش به عنوان عامل بنیادین در شکل گیری آگاهی ها، نگرش ها و رفتارهای انسانی، نقش کلیدی در توانمندسازی نسل ها برای مواجهه با مسائل جهانی ایفا می کند. نظام آموزشی کارآمد می تواند شهروندانی مسئول، منتقد، مشارکت جو و پایبند به اصول پایداری تربیت کند. با این حال، آموزش و پرورش در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، هنوز نتوانسته به طور کامل خود را با رویکردهای نوین توسعه پایدار منطبق سازد و همچنان با چالش هایی چون ضعف در محتوای درسی، رویکردهای سنتی تدریس و نابرابری آموزشی مواجه است. این مقاله با هدف بررسی نقش آموزش و پرورش در تحقق توسعه پایدار، به تحلیل ابعاد نظری، موانع اجرایی و الزامات اصلاحی در نظام آموزشی پرداخته و بر ضرورت بازنگری در سیاست گذاری ها، روش های تدریس، تربیت معلم و محتوای آموزشی تاکید دارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که آموزش برای توسعه پایدار (ESD) تنها از طریق نوسازی نظام آموزش رسمی، تقویت آموزش های بین رشته ای، و ادغام مفاهیم پایداری در تمام سطوح یادگیری قابل تحقق خواهد بود. بنابراین، سرمایه گذاری در آموزش به عنوان ابزار تحول فرهنگی و اجتماعی، پیش شرطی ضروری برای دستیابی به توسعه ای پایدار، عادلانه و انسانی است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، آموزش و پرورش ، آموزش برای توسعه پایدار (ESD) ، نوسازی نظام آموزشی ، توانمندسازی شهروندان ، سیاست گذاری آموزشی ، عدالت آموزشی