بازاندیشی در ارزشیابی آموزشی با رویکرد عدالت محور: نگاهی به شیوه های منصفانه در سنجش تربیتی

ارزشیابی آموزشی، نه فقط ابزار سنجش یادگیری، بلکه بازتابی از باورهای نظام آموزشی نسبت به عدالت، انصاف، و فرصت برابر برای رشد همه جانبه دانش آموزان است. عدالت آموزشی زمانی محقق می شود که شیوه های ارزشیابی، توانایی ها، تفاوت های فردی، زمینه های اجتماعی و شرایط یادگیری دانش آموزان را در نظر گرفته و از استانداردهای تک بعدی، صلب و تبعیض آمیز فاصله بگیرند. این مقاله با هدف تحلیل انتقادی شیوه های رایج ارزشیابی در مدارس، تلاش می کند تا نسبت آن ها را با عدالت تربیتی مورد ارزیابی قرار داده و ویژگی های یک نظام ارزشیابی عدالت محور را تبیین نماید. در این مسیر، به بررسی ابزارهای ارزشیابی کیفی، خودسنجی، ارزشیابی توصیفی، و روش های مبتنی بر عملکرد پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد که ارزشیابی عادلانه نیازمند نگاه جامع به یادگیرنده، بازتعریف معیارهای موفقیت، مشارکت فعال دانش آموز و معلم، و نیز طراحی انعطاف پذیر ابزارهای سنجش است. نتیجه گیری مقاله بر ضرورت تحول بنیادین در ساختارهای ارزشیابی رسمی تاکید دارد؛ تحولی که از عدالت به عنوان یک اصل محوری در فرآیند تعلیم و تربیت حمایت کند.واژگان کلیدی:عدالت آموزشی، ارزشیابی توصیفی، سنجش منصفانه، تفاوت های فردی