بررسی راهکارهای طراحی محیط های آموزشی ایمن و انگیزشی با رویکرد ارتقای عزت نفس و مشارکت دانش آموزان: مرور نظام مند مطالعات نوین

طراحی محیط های آموزشی تنها به فراهم سازی زیرساخت های فیزیکی محدود نمی شود، بلکه نقش تعیین کننده ای در شکل گیری رشد روانی، اجتماعی و تحصیلی دانش آموزان دارد. در سال های اخیر، تمرکز پژوهشگران و طراحان آموزشی بر ایجاد فضاهایی ایمن و انگیزشی افزایش یافته است؛ فضاهایی که بتوانند علاوه بر پاسخ به نیازهای آموزشی، زمینه ساز ارتقای عزت نفس، انگیزش درونی و مشارکت فعال دانش آموزان نیز باشند. این مقاله، به شیوه ای نظام مند به مرور مطالعات علمی در حوزه طراحی مدارس با رویکرد روان محور پرداخته و راهکارهای موثر برای خلق محیط هایی یادگیرانه و انسانی را تحلیل می کند.یافته ها حاکی از آن است که مولفه هایی همچون نورپردازی طبیعی، طراحی انعطاف پذیر کلاس ها، استفاده از رنگ های آرام بخش، وجود فضاهای مشارکتی، و بهره گیری از فناوری های آموزشی می توانند تاثیر معناداری بر احساس امنیت روانی، حس تعلق، عزت نفس و انگیزش دانش آموزان داشته باشند. همچنین، مشارکت فعال دانش آموزان در فرآیند طراحی یا تصمیم گیری های مرتبط با محیط مدرسه، به افزایش حس مالکیت و تقویت خودپنداره مثبت منجر می شود.مطالعه حاضر بر این نکته تاکید دارد که طراحی مدرسه باید با رویکردی یکپارچه و بین رشته ای انجام شود و نیازمند همکاری میان معماران، روان شناسان تربیتی، معلمان و خود دانش آموزان است. در نهایت، نتایج این مرور می تواند به عنوان راهنمای عملی برای سیاست گذاران آموزشی، طراحان محیط های یادگیری، و مدیران مدارس جهت ایجاد فضاهای آموزشی سالم، ایمن و انگیزشی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

طراحی مدرسه ، محیط یادگیری ایمن ، انگیزش تحصیلی ، عزت نفس دانش آموزان ، مشارکت آموزشی ، روان شناسی محیط ، طراحی مشارکتی ، مدارس انگیزشی ، آموزش فراگیر ، سلامت روان دانش آموزان