بازاندیشی در الگوهای تربیتی: ضرورت گذار از نظام رقابتی به نظام مشارکتی در آموزش وپرورش

نظام های آموزشی مبتنی بر رقابت، طی دهه های گذشته، محور بسیاری از سیاست های تعلیم و تربیت بوده اند؛ نظام هایی که بر مقایسه عملکرد، رتبه بندی دانش آموزان، و انگیزش بیرونی تاکید دارند. با وجود برخی دستاوردها، این رویکردها پیامدهایی همچون اضطراب، کاهش عزت نفس، افت تعاملات اجتماعی، و ضعف در مهارت های همدلی و هم افزایی داشته اند. در مقابل، رویکردهای مشارکتی، که بر همکاری، یادگیری گروهی، مسئولیت پذیری جمعی و رشد همه جانبه تاکید دارند، توانسته اند بستری مناسب برای پرورش مهارت های زندگی، خلاقیت، و تفکر انتقادی فراهم سازند. این مقاله به بررسی ضرورت تغییر رویکرد از نظام رقابتی به نظام مشارکتی در تعلیم و تربیت پرداخته و با اتکا به مبانی نظری و شواهد پژوهشی، راهکارهایی برای تحقق این گذار ارائه می دهد. نتایج نشان می دهند که الگوهای مشارکتی ضمن حفظ انگیزه یادگیری، بر پرورش توانمندی های اجتماعی و تقویت حس تعلق جمعی تمرکز دارند و می توانند به ساختارهای آموزشی انسانی تر و کارآمدتر منجر شوند.واژگان کلیدی: نظام رقابتی، نظام مشارکتی، تعلیم و تربیت، همکاری آموزشی، یادگیری گروهی