بررسی اثر اسید فولیک بر فعالیت آنزیمی، عملکرد دانه و میزان روغن دانه آفتابگردان در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی تاثیر روش مصرف اسید فولیک بر میزان فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدان، عملکرد دانه و روغن دانه، در شرایط کمبود آب در آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه صنعتی شاهرود، در سال ۱۴۰۱ اجرا گردید. کرت های اصلی شامل دو سطح آبیاری ۱- بدون قطع آبیاری(آبیاری بر اساس تخلیه ۵۰ درصد رطوبت ظرفیت زراعی) ۲- قطع آبیاری در مرحله گلدهی (آبیاری بر اساس تخلیه ۷۵ درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و کرت های فرعی شامل هشت سطح اسید فولیک که چهار سطح آن با مقادیر(صفر،۵۰،۱۰۰و۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) به صورت کاربرد خاکی و چهار سطح با غلظت های (صفر،۱،۲و۳ در هزار)، به صورت محلول پاشی بر روی آفتابگردان بهاره (رقم IL ۱۱۱) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مصرف خاکی اسید فولیک در شرایط تنش خشکی، میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را به طور معنی داری افزایش داد، در حالیکه میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز با تیمار محلول پاشی اسید فولیک افزایش یافت. در شرایط بدون تنش نیز بیشترین سطح فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و پراکسیداز، با مصرف خاکی اسید فولیک حاصل گردید، ولی سطح فعالیت آنزیمهای پلی فنل اکسیداز و کاتالاز با تیمارهای محلول پاشی اسید فولیک ، افزایش معنی داری نشان دادند. اثر تنش خشکی و اسید فولیک بر شاخص برداشت، عملکرد دانه و روغن دانه آفتابگردان معنی دار بود، به نحوی که تیمارهای ۵۰ کیلوگرم اسید فولیک در هکتار و محلول پاشی ۱ در هزار در شرایط تنش خشکی به ترتیب با ۵/۳۱۷۶ و۶/۳۱۳۳ کیلوگرم در هکتار و تیمارهای محلول پاشی ۲ در هزار و ۱۵۰ کیلوگرم اسید فولیک در هکتار، در شرایط بدون قطع آبیاری به ترتیب با ۷/۳۷۶۵ و ۳/۳۷۳۱ کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. بالاترین عملکرد روغن با ۲/۱۴۴۰کیلوگرم در هکتار، در شرایط تنش خشکی با مصرف ۵۰ کیلوگرم اسید فولیک در هکتار به دست آمد، درحالیکه بیشترین عملکرد روغن در شرایط بدون تنش با ۶/۱۶۹۹ کیلوگرم در هکتار با محلول پاشی ۲ در هزار اسید فولیک حاصل گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف اسید فولیک در شرایط تنش خشکی می تواند با افزایش میزان فعالیت آنزیم های آنتی

کلیدواژه ها:

اسید فولیک ، آفتابگردان ، آنزیم های آنتی اکسیدان ، تنش خشکی ، دانه ، روغن